Yıllar önce bir markanın reklam şarkısı olarak duyduğunuz parçaları eksiksiz hatırlayıp, arabanın anahtarlarını nereye koyduğunuzu hatırlayamamanınız sizce de çok ilginç değil mi? Aslında insan beyninin yapısına derinlemesine baktığımızda okul öncesi çağlarda duyduğunuz sayılar şarkısı veya çocukken dinlediğiniz bir pop şarkısını ezbere hatırlamanızın ve yarım saat önce yaptığınız bir şeyi tamamen unutabilmenizin açıklamasını bulabiliyoruz.
Şarkılar, dünyanın her yerindeki (özellikle okul öncesi çağlar için) sıkça kullanılan çok etkili öğretim araçlarıdır. Her okul öncesi sınıfının değişmez parçaları olan birçok temel beceri ( Örnek: sayı çalışması ) şarkılar yardımıyla çocuklara aktarıldığı zaman çok daha kalıcı bir hal alır. Bu şarkılardan en meşhurları arasında sayabileceğimiz sayılar şarkısı örneğindeki gibi birçok okul öncesi çocuk şarkısı belirli konular üzerine yazılmıştır. Şarkılardaki kafiye ve ritimler sayesinde çocukların iletişim ve kelime dağarcığı becerileri de hızla gelişir. Aslında şarkıların hemen hemen hepsi çocukların dil gelişimleri için de faydalıdır.
Okul Öncesi Bireyin Dil Gelişimi de Şarkılar İle Daha Hızlanıyor
Sadece sayı çalışması için değil çocukların anadillerinin gelişiminde bile şarkıların büyük etkisi vardır. Evde çocuğunuza şarkı söylediğiniz zaman ses tonunuza, iniş ve çıkışlarınıza göre dildeki küçük ses farklarına da aşinalık kazanacaktır. Bu sayede kelimelerle oynamayı yani dilin nasıl çalıştığını anlamaları da daha kolay ve ileri düzeyde olacaktır.
Okul öncesi çocukların dil gelişiminde şarkıların en büyük avantajı ise şarkının konusu, teması ne olursa olsun belli bir uyak ve ritme sahipse, otomatik olarak çocuk beynindeki dil mekanizmasının da etkin kullanılmasını sağlıyor. Yani
sayı çalışması esnasında söylenen sayılar şarkısı dahi aynı anda çocuğun anadilini geliştirmesine katkı sağlamış oluyor. Ayrıca şarkı söylerken kelimeleri normal konuşmamıza göre çok daha net telaffuz ettiğimiz için çocuğun da bu sürece dahil olması ile dildeki genel kelime yapısını tam olarak öğrenmeye yardımcı olacaktır. Dolayısıyla sayılar şarkısı öğrenirken bir yandan çocuğunun ileride daha iyi bir okuyucu ve konuşmacı olmasına bile katkı sağlanmış oluyor.
Okul Öncesi Eğitimde Altın Kural : Tekrar
Aslında sadece okul öncesi için değil yetişkin bireyler için de tekrarlayan şeyleri akılda tutmak çok daha kolaydır. Ancak okul öncesi dönemde çocuklar en az tekrarla en çok bilgiyi özümseyecek kapasiteye sahip olduklarından bu dönemdeki tekrarlar hayati öneme sahiptir. Ayrıca bu dönemde çocuklar tekrarlayan şeylerden bizler gibi sıkılmaz. Kendi çocuğunuzu düşündüğünüzde burayı daha iyi anlayacaksınız. Örneğin çocuğunuz Disney’in Karlar Ülkesi filmini kaç kere seyretmiştir? Ve her tekrarı baştan sona sıkılmadan takip etmiştir? Cevabınızı az çok tahmin ediyoruz.
Bu sebeple sayı çalışması , mevsimler, vücut organları vb. temel bilgilerin çocuğa aktarımında da tekrar yapmak oldukça önemlidir. Şarkılar sayesinde bu tekrar çok daha hareketli ve eğlenceli bir hal alacağından Karlar Ülkesini defalarca sıkılmadan izleyen bir çocuk için sürekli olarak sayılar şarkısı söylemek ve dinlemek eğlencesini hiçbir şekilde kaybetmez.
Aşağıda gördüğünüz sayılar şarkısı örneğini ele aldığımızda, uygun bir ritimle desteklenen bu uyaklı anlatım sayesinde okul öncesi çocuklar sizden talimat almadan bile bu şarkıyla ilgili ilk ipucunda otomatik olarak şarkıyı söylemeye başlar ve bunu yaparken zevk alır.
Sayılar Şarkısı
Sayılardan ilki bir,
Ardından iki gelir,
Sonra üç!
Sonra dört, beş
Hani bizim beş kardeş?
Beşten sonradır altı,
Nerede kaldı kahvaltı.
Altıdan sonra yedi,
Kedi ciğeri yedi!
Sekizde kalmıştık biz,
Sekizden sonra dokuz,
Dokuzdan sonradır on
Sayılara yoktur son…
Örnek sayılar şarkısı üzerinden gidersek, bir okul öncesi sınıfında sayı çalışması yapılırken bundan daha kalıcı ve eğlenceli bir teknik bulmak gerçekten imkânsız diyebiliriz.
Okul Oncesi Eğitsel Şakılar İle Çocuklar Daha Kolay Öğreniyor
Okul öncesi eğitimde sayı çalışması sırasında olduğu gibi eğitsel şarkıların birçok noktada kullanılmasının asıl sebeplerinden biri ise çocuklar için okul ortamını çok daha eğlenceli ve sevilecek bir yer haline getirmek.
Daha öncede değindiğimiz kimi eğitsel şarkılar sayesinde (konu fark etmeksizin) arka plananda aşılanan duygulardan birisi dillerini sevmeleridir. Yukarıda örneğini verdiğimiz sayı çalışması şarkısına bir kere daha baktığınızda, çocuklara ilk on sayı öğretilirken bir yandan da Türkçemizin zenginliği ile oluşturulmuş kafiyeler sayesinde bir hikâye yaratılmış. Birçok çocuk şarkısında da zaten ya şakalar ya da hikâyeler üzerinden bir uyak oluşturulur ve bu sayede çocukların dikkatleri daha yoğun bir hal alır.
Sayılar şarkısı oluşturulurken dil ile yapılan oynamalar ister istemez çocuk tarafından da fark edilir ve bu sayede çocukların dil gelişimi ile ilgili zihinsel
fonksiyonları daha etkili çalışmaya başlar. Bu da otomatik olarak çocuğun kendisini daha iyi ifade etmesini sağlar. Kendini daha iyi ifade eden çocuklar da otomatik olarak dillerini sever.
Dil sevgisi ile çocuklara aşılanabilecek en yararlı alışkanlık da kitap okuma alışkanlığıdır. Yani normal şartlarda sayısal yönü ile önde olduğunu düşündüğümüz sayılar şarkısı bile çocukların ilerleyen yıllarda kitap okuma alışkanlığı kazanımlarında etki sahibidir. İşte şarkıların en güzel tarafı da budur. Sayı çalışması olarak gördüğümüz ders, dil bilgisini de aynı anda verebilir.
Okul Öncesi Eğitsel Şarkılar İle Çocuklar Hareket Etmeyi Daha Çok
Seviyor
Okul öncesi dönemde çocuklarımıza kazandırılması gereken en temel alışkanlıklardan birisi de daha hareketli bireyler olmalarıdır. Bu noktada müzik ve şarkılar eşliğinde yapılan eğitim esnasında çocukların kendiliğinden hareketlendiklerini görmek gayet normaldir. Zira ister sayılar şarkısı olsun ister Aleyna Tilki, çocuklar doğuştan gelen bir içgüdü ile müzik ve ritim olan seslere karşı kayıtsız kalamazlar.
Eğitsel şarkılar sayesinde okul öncesi bireylerin ( sayı çalışması örneği gibi ) zihinsel fonksiyonları çok yönlü olarak çalıştırılırken diğer taraftan bedensel olarak aktif olmaları da şarkılar ile sağlanabilir. Yine aynı örnek üzerinden gidecek olursak; okul öncesi sınıfında sayı çalışması için kullanılan sayılar şarkısı , birkaç basit vücut hareketi ile ( Örnek: Parmaklarla sayıları sayarak şarkıya eşlik etmek ) desteklenerek yapılan bir çalışmaya dönüştürülürse, çocukların müzikle ve ritmik hareketlerle olan yönleri de gelişecektir. Bu sayede ilerde hem daha hareketli bireyler olurlar hem de müzik yönünden de birtakım yatkınlıklar (ritim duygusu, müzik kulağının gelişmesi vb.) kazanmış duruma gelirler.
Eğitsel Şarkılar Her Zaman Birden Fazla Yeteneği Geliştirmeye Yönelik Katkı Sağlar
Özetle, okul öncesi dönemde eğitsel veya sıradan şarkılar ile çocukların haşır neşir olması hem psikolojik hem akademik açıdan ömür boyu gösterecekleri gelişimi bir üst seviyeye taşıyacaktır. Yazımızda da sıkça dile getirdiğimiz gibi eğitsel şarkılarda mantık “ sayılar şarkısı sadece sayı çalışması için kullanılır “, “ mevsimler şarkısı sadece mevsimleri öğretmen adına işe yarar “ şeklinde kurulmamıştır. Eğitsel şarkıların arka planında her zaman sağladıkları katkı, çocuklara okulu, dili ve dil ile ilgili bütün faaliyetleri sevdirmek ve aynı anda dersin konusuna uygun temel bilgiyi kalıcı hale getirmektir. Hepsinin ötesinde müzik dinlemek her zaman insan sağlığı için faydalı ve rahatlatıcı bir aktivitedir ( sıra dışı müzik türleri hariç ).