Fiziksel ve psikolojik özellikler diye konuyu iki farklı bağlamda ele alabiliriz. Fiziksel özellikler bir yaşından itibaren belirgin bir şekilde kendisini göstermeye başlar. Down sendromlu çocuğun özellikleri belirgin fiziksel özelliklerinden anlaşılabilir.
Yeni doğan bebeklerde görülen fiziksel özellikler:
- Basık bir yüz yapısına sahip olmalarını
- Normal bir bebekten daha küçük kafa ve kulak yapısına sahip olması
- Dil organının, normalden daha geniş ve büyük olması, hatta dışarı doğru taşması
- Kısa ve geniş bir boyun yapısının görülmesi. Aynı şekilde el ve ayak organlarının da aynı özellikleri sergilemesi.
- Göz kapaklarının kıvrık ve içe doğru bir yapıda bulunması.
- Kasların zayıf olması ve elastik bir yapıda olması.
Bahsettiğimiz fiziksel özellikler, tüm sendromlu bebeklerde görülür ve bir yaşından sonra daha belirgin bir hale gelir.
Sağlık Sorunları Açısından Down Sendromlu Çocuk Özellikleri
Kalp hastalıkları, sendromlularda sıklıkla görülür. Yaklaşık olarak doğan bebeklerin yarısında bu rahatsızlıktan söz etmek mümkündür.
Kalp hastalıkları genel olarak ameliyat gerektirmeyen düzeydedir. Ancak ciddi olan sorunlar da meydana gelebilir. Kalpte parlaklık olarak bilinen sorun, bebeklerin birçoğunda meydana gelebilir.
Ancak kalpte parlaklık durumu, geçici olabileceği gibi, kalıcı da olabilir. Kalıcı olduğunda, ritim bozuklukları da başta olmak üzere, birtakım kalp sorunlarına da neden olur. Kalp sorunlarında ameliyat ile çözüm sağlanabilir.
Bağırsak problemleri de sıklıkla karşılaşılan sorunlardandır. Yaklaşık olarak doğan bebeklerin %10 kadarı, bağırsak problemleri ile birlikte doğmaktadırlar.
Bağırsak daralması, beslenme problemleri, sindirim sistemindeki bozukluklar, en çok görülen sorunlardandır.
Nadir olarak görülse de, anüs deliğinin olmaması ve bağırsak fonksiyonlarının kaybedildiği durumlar ile de karşılaşılabilir. Doğum öncesinde tespit edilebilen durumlardır. Ancak sonradan da birtakım testler ile tespit edilebilir. Bu tür durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
%2 oranında görülen bir diğer anomali de Hirchsprung sendromudur. Bu hastalık, kalın bağırsağın alt kısmında bulunan duvarlardaki sinir hücrelerinin yokluğundan kaynaklanır. Bağırsak görevini yapamadığı için dışkı, anüs yoluyla atılamaz. X-Ray taraması ve biyopsi yöntemi ile tespit edilen bir durumdur. Çözüm olarak ameliyat önerilir.
İşitme problemleri de sıklıkla görülen sorunlardandır. Bazı sendromlularda sağırlık görülebilir. Bazılarında ise hafif şiddette işitme sorunları görülebilir. İşitme sorunları, zeka geriliğini daha da ileri bir düzeye götürebilir. Dil ve konuşma becerilerini etkilediğinden dolayı, öğrenme sürecini de etkiler. Aileler sorunu netleştirmek adına Odyoloji merkezlerine, çocuklarını götürmeli ve muayene ettirmelidirler.
Down Sendromu Çocuğun Fiziksel Özellikleri
Yapışkan kulak olarak adlandırılan fiziksel özellik, sendromlularda görülebilir. Down sendromu çocuğun fiziksel özellikleri arasında yer alır. Orta kulak boşluğunda salgılanan sıvının, anormal düzeyde olmasından kaynaklanır. Duyma sorunlarına yol açan bir durumdur.
Tedavi süreci, ilaç yöntemi ile yönetilir. Antibiyotiklar, gommet tüp adı verilen cihazın takılması ve bazı işitme cihazlarının takılması gibi tedavi yöntemleri mevcuttur.
Eklemlerde meydana gelen bazı bozukluklarda fiziksel olarak görülebilir. Servikal Omurga bozuklukları olarak bilinirler. Nadir de olsa, omurga zedelenmelerine neden olabilir.
Omurga, vücudun en önemli kısımlarından birisi olduğu için sendromlular için büyük sorunlara yol açan bir durumdur. Yürümede zorluk, aşırı derecede güçsüzlük, bacakları düz olarak kaldıramama, sabit durmada zorlanma gibi sorunlara neden olur. Cerrahi olarak çözüm aranmalıdır.
Down Sendromlu Çocuklar Kaç Yaşına Kadar Yaşar ?
İstatistikler, genelde bebeklik ve çocukluk çağlarında, ölümlerin çok olmadığını gösteriyor. Ancak, down sendromu çocuklar kaç yaşına kadar yaşar sorusuna farklı cevaplar verilebilir.
Ortalama olarak normal insanlardan, 10 ya da 20 yıl daha kısa yaşamaktadırlar. Ortalama yaşam süreleri 45 yıl kadardır.
Çocukluk dönemlerinde, lösemi ve kalp hastalıklarına yakalanma riskleri fazladır. Bu yüzden bazı durumlarda, ölüm olayı yaşanabilir. Down sendromu karakteristik özellikleri arasında bu tür ciddi problemleri sayabiliriz.
Down sendromlu çocuklar, %40 oranında kalp sorunları ile karşı karşıyadırlar. Hayati tehlike olan durumlarla da karşılaşılabilir. Bu sorunların birçoğu cerrahi müdahale ile giderilebilir.
Down sendromu özellikleri biyoloji açısından risklidir. Birçoğu enfeksiyonlara karşı savunmasızdırlar. En ufak bir dikkatsizlik sonucunda, enfeksiyondan dolayı ölümler yaşanabilir.
Yaşam süreleri, içinde bulunulan koşullara ve durumlara göre değişkenlik gösterir. 80 yaşına kadar yaşamını sürdüren down sendromlu bireylere da rastlanmıştır. Fiziksel özellikler aynı olsa da, yaşam kalitesi de ömür süresini etkilemektedir. Yaşam süresi uzun olsa da zihinsel özellikler aynı kalmaktadır.
Down Sendromu Önlenebilir Mi ?
Belki de bu soruyu, birçok aile sormaktadır. Tabi ki gebe olan kadınların, bebekleri hakkında endişelenmeleri son derece doğaldır. Down sendromu önlenir mi sorusuna verilecek cevap kesinlikle hayırdır.
Henüz tam olarak kromozom sayısının fazla olması durumu açıklanamamıştır. Ayrıca, ileri yaşlardaki kadınlarda risk oranının daha fazla olduğunu söyleyebiliriz.
İleri yaşlarda çocuk sahibi olunmayarak, bir nebze olsun bu durumun önüne geçilebilir. Ancak nadir de olsa genç yaştaki gebe kadınlarda da sendrom görülebiliyor.
Down sendromu engel derecesi, birçok sendromluda aynı olsa da, sendromun meydana gelmesi durumu değişmiyor.
Bir diğer konu da akraba evlilikleridir. Bu tür evliliklerde de sendrom riski ile karşı karşıya kalınabiliyor. Ayrıca sendrom dışında diğer sağlık sorunları da bebeklerde görülebiliyor. Akraba evliliklerinin önüne geçilerek, sendrom riskinde de kurtulabilirsiniz.
Yapılan araştırmalarda, gelişmişlik düzeyi ileri seviyelerde olan ülkelerde, bu tür sorunların daha az yaşandığıdır.
Evliliklerde yapılan sağlık taramaları, gelişmiş ülkelerde daha ciddi ve kapsamlı olarak yapılmaktadır. Bu tür taramalar ciddi olarak yapıldığında, herhangi bir risk durumunda, sendrom olma olasılığı sıfıra indirgenmiş olur.
Bir diğer konu ise down sendromu olan kişilerin evliliği ve çocuk yapması durumlarıdır. Birçok kişinin merak ettiği down sendromlular kısır mı sorusun cevabı hayırdır. Tabi ki bazı durumlarda kısır olanlar da çıkabilir. Bu durum yapısal özelliğe bağlıdır.
Daha önceden sendromluların hastalıklarından bahsetmiştik. cinsel iktidar ya da kısırlık problemleri ile karşı karşıya kalan bireylerde olabilir.
Down sendromlu insanlar evlenebilir mi sorusu da birçok insan tarafından sorulmaktadır. Evlenmelerinde herhangi bir engel bulunmasa da, toplum tarafından kısıtlanır. Evliliğin birçok sorumluluk gerektirdiğini ve belli bir zeka düzeyine sahip olan insanların gerçekleştirebileceği bir durum olduğunu hepimiz biliyoruz.
Bu yüzden zeka geriliği olan kişilerin evlenmeleri ve çocuk yapmaları sakıncalı bir durum olabilir.
Down Sendromu Engel Derecesi
Bu konuda önemli bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Birçok ailenin maddi durumu yetersiz olduğu için devletin sağlamış olduğu yardımları alması doğaldır.
Engelli raporlarında yüzde oranı, doktorlardan oluşan bir heyet tarafından verilen raporlar ile belirleniyor. Genelde zeka geriliği üzerine %40 oranında engelli raporunu down sendromlular alabiliyor.
%90 oranında da diğer hastalıklardan dolayı rapor alabilmek mümkün. Böylelikle devletin sağlamış olduğu yardımlardan yararlanmak mümkün hale geliyor.
Sendrom ile ilgili hizmet veren bazı derneklerin de maddi ve manevi yardımları bulunuyor. başvuru sağlandığı takdirde, bu tür kuruluşlardan da yardım almak mümkündür.
Down sendromu engel derecesi, doktorların vereceği rapora göre belirleniyor. Eğer ciddi oranda bir hastalık mevcutsa, rapor oranı daha yüksek olabiliyor ve alınacak yardımlar daha fazla oluyor.
Down sendromu ve davranış sorunları, zeka düzeyi ile orantılı oluyor. Bu yüzden alınacak olan raporda bu tür durumlar oldukça etkili oluyor.