Ağız ve diş sağlığı her yaşta önemlidir. Çocukların ağız ve diş sağlığını korumaları için erkenden diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması gerekiyor. Yetişkinler kadar motor hareketleri gelişmemiş olan çocukların ilk zamanlarda diş fırçalama işleminden sıkılmaları mümkündür. Ancak diş fırçalama sürecini eğlenceli hale getirecek yaklaşımlarla alışkanlık kazandırılabilir.
Çocuklarda yirmi adet süt dişi vardır. Bu süt dişlerin çıkması, yaklaşıl üç seneyi alıyor. 12-13 yaşına gelindiğinde ise, süt dişlerin yerine asıl dişler çıkıyor. Süt dişlerin yerine asıl dişlerin çıkacak olması, diş fırçalama alışkanlığının neden erkenden kazandırılması gerektiği sorunu akıllara getirebilir. Öncelikle, ağız sağlığı sadece dişlerden ibaret değildir. Diş fırçalama alışkanlığı, ağız içerisindeki bakterilerin dişetlerine verdikleri zararı da önlemek içindir. Bununla beraber, diş ağrısı gibi rahatsızlıkların önlenmesini de sağlar.
Çocuklar, diş ağrısından en fazla etkilenecek kişilerdir. Yetişkinlere göre dayanma güçleri zayıftır. Diş ağrısı gibi problemlerin oluşmasını önlemek için diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması çok önemlidir. Bir başka neden ise, süt dişlerinin asıl dişlere rehberlik vazifesi yapmasıdır. Süt dişlerin sağlıklı olması ve korunması halinde asıl dişlerin düzgün çıkması mümkündür. Süt dişlerin korunamaması nedeniyle çıkan dişler, yamuk olabilir. Bu da, ağız estetiğini ve sağlığını bozar. Sonradan ekstra tedavi gerektirebilir.
Ayrıca, dişlerin korunamaması birtakım hastalıklara da davetiye çıkarabilir. Çocuklarda yeme bozuklukları meydana gelebilir. İyi beslenemeyen çocukların bağışıklık sistemi zayıflayabilir. Alerji ve bazı hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu durum, çocukların özgüvenini ve yaşam enerjisini olumsuz etkiler. Dolayısıyla, erken yaşlarda diş fırçalama alışkanlığının kazandırılmasının birden fazla yararı vardır.
Diş Fırçalama Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
Diş fırçalama alışkanlığını kazandırmak için bazı ipuçları vereceğiz. Bunlara uyulması halinde, çocukların diş fırçalama konusuna eğilimleri artar.
1. Erken Yaştan İtibaren Diş Fırçalamaya Başlayın
Çocuklar, iki yaşına geldiklerinde kendi dişlerini fırçalayabilecek beceriye sahip olabilirler. Bunun öncesinde de diş temizliğini ebeveynler yapabilir. Böylece, çocuk diş temizliğiyle erkenden tanışmış olabilir. Küçük yaşta diş temizliği için gazlı bezler veya uygun fırçalar kullanılabilir.
2. Kendi Diş Fırçasını ve Macununu Seçmesine Müsaade Etmelisiniz
Çocukların kendilerine ait olan eşyaları ne kadar sevdiklerini her anne ve baba bilir. Bu nedenle, diş fırçası ve macun ürünlerini kendisinin almasına müsaade etmelisiniz. Tabi ki, çocuklara uygun diş fırçası ve macunları arasından bir seçim yapması gerektiğini söylemelisiniz. Bazı diş macunları ve fırçaları, çocuklara uygun değildir. Zararlı olabilir. Çocukların ilgisini çekmesi için diş fırçaları, renkli ve resimli üretiliyor. Bu da, diş fırçalama alışkanlığının kazandırılmasına yardımcı oluyor.
3. Öğrenmesine İzin Verin
Çocukların öğrenme kapasiteleri yüksektir. Ancak diş fırçalama işi biraz zor olabilir. Motor davranışları henüz gelişmeye başlayan birisi için diş fırçalama hareketlerini birebir yapabilmesi mümkün olmaz. Dolayısıyla, ona zaman tanımalısınız ve asla baskı kurmamalısınız. İşi eğlenceye almak ve asıl hedefin diş fırçalama alışkanlığı olduğunu unutmamalısınız. Tabi bu hedeften dolayı ağız temizliğinin umursanmaması doğru değildir. Çocuğunuza bıkmadan şöyle de fırçalayabilirsin diyerek ağzın temizliğini sağlamalısınız.
4. Diş Fırçalama İşini Tamamen Üzerine Almayın
Anne olarak çocuğunuza yardımcı olmak isteyebilirsiniz. Ancak bunu tamamen değil de, kısmen yapmalısınız çocuğunuzun diş fırçalama yöntemini daha iyi öğrenebilmesi için sabah siz, akşam ise, çocuğun fırçalama işlemini yapmasını sağlayabilirsiniz. Böylece, çocuk nasıl fırçalanacağını görebilir ve daha sonraki fırçalamada aynısını taklit etmeye çalışabilir.
5. Çocuğunuz İçin İyi Bir Model Olun
Çocuklar anne ve babalarını taklit etmeyi severler. Bu nedenle de, onların yaptıklarını önemserler. Ev içerisinde kimsenin diş fırçalamıyor olması, çocuğun da bu alışkanlığı edinmesini zora sokabilir. Yapılması gereken şey, ailenin diş fırçalama saatlerine uymasıdır. Çocukla beraber diş fırçalanması, onun sürece adapte olmasını daha kolay hale getirebilir. Ailenin diş fırçalama alışkanlığı yoksa ve buna rağmen çocuklarından böyle bir alışkanlık bekleniyorsa, başarılı olmak pek mümkün değildir.
6. Çocuğunuzun Sevdiği Şeylerden Yardım Alın
Bazı çocuklar diş fırçalama işinden nefret edebilir. Aşırı sıkılabilirler ve bu nedenle her gün tekrarlamak istemezler. Böyle bir durumda hemen pes edilmesi doğru değildir. Öncelikle, neden diş fırçalaması gerektiğini iyice anlatmalısınız. Daha sonra ise, onun sevdiği bir oyuncak veya müzikle beraber fırçalama işlemini yapmasını sağlamasınız. Fırçalama sürecini değişik ve eğlenceli hale getirmeniz durumunda, alışkanlık kazanılabilir.
Nasıl Bir Diş Macunu ve Fırçası Almak Gerekiyor?
Çocukların ağız yapısıyla yetişkinler arasında belirgin farklar vardır. Bu nedenle, çocuklar için imal edilen diş fırçalarından almanın önemi büyüktür. Naylon uçlara sahip, yumuşak kıllı diş fırçaları tercih edilmelidir. Çocuğun seveceği ve beğendiği bir diş fırçası olmasına da dikkat edilmelidir. Bu nedenle, çocuk diş fırçaları arasından tercih hakkını çocuğa bırakmak lazımdır. Üç yaşına kadar diş macunu kullanılmaması önem ifade ediyor. Çünkü çocukların diş macununu yutma ihtimalleri vardır.
Kimyasal içerikli diş macunlarından uzak durmakta fayda var. İçeriğinde florür maddesi bulunan diş macunları tercih edilmeyebilir. Florür maddesi, dişlerin güçlenmesini sağlayabilir. Ancak çocukların diş macununu yutma eğilimi söz konusu olabilir. Bu madde ise, çocuk sağlığına zarar verebilir.
Bebeklerin Diş Bakımı Nasıl Yapılabilir?
Diş bakımıyla ilgili sürecin erkenden başlatılması gerekiyor dedik. Bu süre, süt dişlerin çıkmaya başladığı yedinci aydan itibaren olabilir. Bebekler için yetişkin diş fırçası ve macun gibi kullanımlar kesinlikle doğru değildir. Bunun yerine, sabah ve akşam yatmadan önce ıslak bir tülbentle mevcut süt dişlerin ve ağzın temizliği sağlanabilir. Yine süt içirdikten veya emzirdikten sonra su verilmesi de ağzın temiz kalmasını sağlayabilir.
Bebekler için imal edilen diş fırçaları da vardır. Bunlar oldukça yumuşaktır. Kaliteli olması kaydıyla bebekler için imal edilen diş fırçası alınabilir. Bu fırçalarla dişetlerine mesaj da yapılabilir. Herhangi bir macun kullanmaktan geri durmalısınız.
Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazanmayan Çocuklar
Diş fırçalama alışkanlığını zamanında kazanmayan çocukların dişeti sağlıkları bozulabilir. Erken yaşta diş kayıpları medyana gelebilir. Diş estetiğinin bozuk olması ise, kendilerine olan güveni olumsuz yönde etkileyebilir. Dişeti hastalıklarına yakalanma riski artar. Takma veya protez diş kullanmak zorunda kalabilirler.
Bu gibi durumların söz konusu olmaması için mutlaka erkenden diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması gerekir. Bu konu, ebeveynlerin mesuliyeti altındadır. Çocuklarına kazandırılmayan diş fırçalama alışkanlığından dolayı birçok kez dişçiye gitmek ve tedavilerle uğraşmak zorunda kalınabilir. Diş fırçalama sürecini eğlenceli bir hale getirerek, diş fırçalama alışkanlığı kısa sürede verilmelidir.
Son olarak çocuğunuzun gelişiminde çocuk bakıcısının ne gibi etkileri olabileceğini de merak ediyorsanız buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.