Çocuk sağlığı denilince birçok faktörün bir arada düşünülmesi gerekiyor. Öyle hastalıklar var ki, daha önceden adını bile duymamış olabiliriz. İşte çocuklarımızı bu hastalıklara yakalanabiliyor. Sağlık çocuk ilişkisinde hastalıklar ve hastalıklardan korunma yolları ile yazımıza başlayalım. Çünkü mevcut olan hastalıklardan bahsetmek, bu yazıda imkansız olacaktır.
Genelde soğuk havalarda birçoğumuz hasta oluruz. Çocuklarımızın daha sık hasta olduğunu belirtelim. Bunun nedeni, bağışıklık sistemlerinin yeni gelişmesi ve birçok mikrop ve bakteriyi, henüz tanımamış olmasıdır.
Soğuk havalarda çocuklarınızı mikroplardan korumak için bazı önlemler almanız gerekiyor. Çocuklarınızı dışarı çıkarmadan önce vücudu saran ve soğuktan koruma özelliğine sahip kıyafetler giydirmelisiniz.
Düzenli olarak mevsimsel sebze ve meyvelerin tüketilmesi de, hastalıkları önlemede yeterli olabilir. Özellikle C vitamini bakımından zengin olan meyvelerin katı ya da sıvı olarak tüketilmesi yararlı olacaktır.
Hijyen önemlidir. Sadece çocukların değil, yetişkinlerinde hijyen kurallarına uyması, hastalıklardan korunma yolunda atılmış önemli bir adımdır. Herhangi bir aktiviteden sonra ellerin yıkanması gerekir. Tırnakların düzenli olarak kesilmesi gerekir. Ayrıca tırnak aralarında biriken pisliklerin de küçük fırçalar yardımı ile temizlenmesi gerekir.
Hapşırma ve öksürme gibi vücut tepkileri sırasında, çocuklarınıza elleri ile ağızlarını kapatmaları gerektiğini öğretmelisiniz.
Çocuklarınızın aşılarının tam olmasını sağlayın. Düzenli olarak doktor kontrolüne götürün. Kendilerine dikkat eden bazı yetişkinler, düzenli olarak sağlık taraması yaptırırlar. Böylece, vücutlarında meydana gelen sorunlara erken müdahale edebilme gibi bir şansa sahip olurlar.
Kalabalık ortamlarda çocuklarınızı uzun süre bulundurmayın. Mesela alışveriş merkezlerinde ya da oyun parkları gibi ortamlarda bulunma sürelerini kısa tutmaya özen gösterin. Hastalıklar en çok, kalabalık yerlerde bulaşma eğilimi gösterirler. Sonuçta herkes hijyen kurallarına uymaz ya da dikkat etmez.
Beslenme düzeni önemlidir. Çocuk gelişiminde ve sağlığında beslenme düzenine dikkat etmek gerekir. Günümüzde organik yiyeceklerin azalması, birçok yeni hastalığında türemesinin ana nedenidir. Doğal olmayan gıdalar ile beslenildiğinde, yalnızca çocuklar değil yetişkinlerde de birçok hastalık görülebilmektedir. Bunun en önemli nedeni, vücudumuzu hastalıklardan koruyan bağışıklık sisteminin, organik gıdalar ile desteklenememesidir.
Aslında bağışıklık sistemi, bilinen ya da bilinmeyen her türlü virüs, bakteri ve mikropları yok edecek kadar güçlüdür. Hasta olmamızın nedeni ise bağışıklık sisteminde bulunan antikorların, hastalıklara neden olan mikrop, bakteri ya da virüsleri tanıyamamasıdır.
Çocuk Bakımı Nasıl Olmalı?
Bu soruyu her aile kendisi cevaplamalıdır. Çocuk bakımı nasıl olmalı gibi bir sorunun cevabını çok çeşitli türlerde verebiliriz.
Önemli olan temel kuralların uygulanmasıdır. Mesela belli bir spor dalının temel kuralları vardır. Herkes bu kurallara uyarak, bu spor dalında başarılı olabilir. Ancak birçok kişi spor dalını farklı yöntemler ile uygulayabilir. Çocuk bakımında da aynı şey geçerlidir.
Aslında çocuk bakımı, hayatın temelini atmaktır. Bu temel ne kadar sağlam olursa, çocukların ilerleyen dönemdeki hayatları da o dönemli iyi olacaktır.
Her anne ve baba, ellerinde bulunan imkanlar ile çocuklarının bakımını gerçekleştirir. Zengin olan anne ya da baba, daha değişik imkanları çocuklarına sunabilir. Ancak önemli olan bu değildir. Önemli olan çocuk bakımında uygulanacak temel kurallara dikkat etmektir. Üstelik bu kuralların birçoğunun da masraf gerektirmediğini ve her anne ya da baba tarafından uygulanabildiğini belirtelim.
Mesela çocuklara hijyen kurallarının öğretilmesi gibi. Hiçbir masraf gerektirmez. Yalnızca yemeklerden ve çocukların yapmış olduğu aktivitelerden sonra, ellerinin ve yüzlerinin yıkanmasının öğretilmesi, bilinen hijyen kurallarındandır.
Çocuklarınıza organik gıda temin edebilmeniz de bir başka kuraldır. Aslında günümüzde organik gıdalar, işlenmiş gıdalara oranla daha ucuz ve temizdirler. Yalnızca onlara erişim imkanı kısıtlıdır. Büyük şehirlerde yaşayan insanlar için organik gıdalara erişim zor olmaktadır. Oysa ki kırsal kesimde yaşayan insanlar için bu durum oldukça kolaydır.
Çocuklarınıza şekerleme ya da benzeri gıdaları vermemeye çalışın. Bu gıdalarda kullanılan boyalar ve bazı maddeler, çocuk gelişimi için olumsuz durumlara neden olurlar. Ev yoğurdu kullanın. Marketlerden alacağınız yoğurtların, açık ortamda bile bozulmadığına dikkat etmişsinizdir. Bunun nedeni bozulmaması için yapısında kullanılan ve zararlı olan maddelerdir.
Hormonlu meyveleri ya da sebzeleri satın almayın. Meyve ve sebzelerinizi organik olarak bol miktarda bulabileceğiniz, semt pazarlarından satın almalısınız.
Çocuğunuzun giyimine özen gösterin ve göstermesini sağlayın. İyi giyinmek, kendini iyi hissetmenin ve saygı görmenin en iyi yollarından bir tanesidir. Üstelik iyi giyinmek için pahalı kıyafetler almaya gerek yoktur. Yalnızca çocuğunuzun üzerinde iyi duracak ve ona yakışacak kıyafetleri giydirmeniz yeterli olacaktır.
Bu ve bunun benzeri birçok kuralı kendiniz de çocuklarınıza uygulayabilirsiniz. Hatta kendi kurallarınızı ve sisteminizi geliştirebilirsiniz. Önemli olan hep iyiye ulaşma güdüsünün sizlerde olması ve bu güdüyü çocuklarınıza öğretmenizdir.
Çocuk Ruh Sağlığı
İnsan olmanın gereklerinden bir tanesi de hislerimizdir. Hislerimiz ise benliğimizin bir parçasıdır. İster buna ruh deyin, isterseniz başka bir şey. Sonuç hep aynıdır. Hayatta bizi tanımlayan en önemli olgu, benliğimizdir. Bizi diğer insanlardan ayıran en büyük özelliktir. Bir insanın benliği olmazsa, robottan ya da taştan bir farkı kalmaz.
Bu yüzden çocuk ruh sağlığı, bir çocuğun yetişmesi için en önemli konulardan birisidir.
Pek ama ruh sağlığı nedir? Olmazsa ne olur?
Bu soruların cevaplarını teker teker verelim.
Mesela düşünün ki birisi size, sebepsiz yere bağırdı. Bu kişi hakkında hisleriniz ne olurdu. Muhtemelen kızgınlık ve öfke gibi duygular, tüm benliğinizi kaplardı. İşte ruh hali dediğimiz bu durumlar, aynı zamanda ruh sağlığını da bozan durumlardır.
Tam tersi de söz konusudur. Birisinden iltifat ya da güzel bir söz duyduğunuzda, içiniz kıpır kıpır olur ve kendinizi mutlu hissedersiniz.
Çocuklarınızda da aynı durumların oluştuğuna emin olabilirsiniz. Mesela çocuğunuza haksız yere bağırdığınızda, bu çocuğunuz üzerinde olumsuz bir etkiye neden olur.
Ruh Sağlığı ve Çocuk Sağlığı
Çocuklarınıza bir birey gibi davranın. Onlarında duyguları olduğunu ve öğrenme aşamasında olduğunu unutmayın. Çocuk sağlığı aslında ruh sağlığı ile yakından ilgilidir.
Sen bilmezsin! Sen sus bakıyım! Büyüklerin işine karışma! Gibi söylemler ve yaklaşımlar, ileride çocuğunuzun korkak, içine kapanık ve silik bir yapıda olmasına neden olur.
Birçok yetişkin çocuklarına değer verdiğini sanır. İş uygulamaya gelince ise farklı durumlar ortaya çıkar. Mesela dolabın kapağının açılması gerektiğinde ve çocuğunuz ben açarım dediğinde, acaba kaç yetiştin bu duruma müsaade eder? Birçoklarının etmeyeceğinden eminiz.
Öncelikle çocuğunuza gerçekten güvenmelisiniz. Onun hata yapma lüksü ve hakkı olduğunu unutmayın. Öğrenme zaten bu şekilde olur. Hata yaparak ve birşeyleri kırıp dökerek!
Çocuklarınız yeni bir şey öğrendiğinde ve bunu sizle paylaşmak istediğinde, asla işim var, rahat bırak beni gibi söylemlerde bulunmayın. Onu dikkatle dinleyin ve söylediklerine değer verdiğinizi gösterin.
Ancak disiplini de elden bırakmayın. Sonuçta yetişkinler evet çocuklarından daha fazla şey bilirler. Tecrübe, onları yetişkin yapan en önemli özelliklerdendir. Tecrübenizi çocuklarınızı üzerinde bir silah gibi kullanmayın.
Sağlık Çocuk Dergisi
Sağlık ile ilgili yayımlanan dergileri okuyarak ya da satın alarak, birçok şey öğrenebilirsiniz. Çocuklarınıza yönelik olarak yayımlanan dergilerin, hem size, hem de çocuklarınıza faydalı olacağını unutmayın.
Sağlık çocuk dergisi ve buna benzer yayınları satın almanız ya da internet ortamında takip etmeniz, oldukça yararlı olacaktır.