Farklılığın aslında bir zararı yoktur. Ancak bir kromozom yapısının fazla olması, genetik olarak birçok sorunu de beraberinde getirir. Burada neden değil, sonuçlar zararlıdır. Down sendromunun zararları sendromun neden olduğu hastalıklardır.
İsterseniz gelin sendromun neden olduğu hastalıkları hep birlikte inceleyelim.
Down Sendromu Hastalıkları Hakkında
Sendromun neden olduğu birçok hastalık var. Bunları ayrı başlıklar halinde incelememiz daha açıklayıcı ve doğru olacaktır. Down sendromu hastalıkları, fiziksel ve psikolojik olarak kendisini göstermektedir. Bu hastalıklar:
Zeka Geriliği
Belki de en büyük sorunlardan bir tanesidir. Yaşam boyu, bireyin birçok zorluk ile karşılaşmasını sağlar. Down sendromu – zeka ilişkisi, kromozomlarda meydana gelen farklılığın bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Hafif ve orta olmak üzere iki tür zeka geriliğinden bahsedebiliriz. Her iki durumda da eğitimlerine engel bir durum teşkil etmez. Aksine çok iyi bir eğitim aldıklarında, kendi yaşamlarını sürdürebilecek kadar zekalarını kullanabilirler. Ancak yine de yardım almadan bazı işleri yapamazlar.
İşitme Kaybı
Sendrom ile doğan bebeklerin bazılarında, işitme kaybı yaşanabilir. Bazı durumlara işitme kaybı, ileri derecede oluşabilir. Bu durumda işaret dilinin öğretilmesi ve özel eğitim almaları gerekir.
Sendromlu bebekler bir yaşlarına geldiklerinde bu durum anlaşılabilir.
Kalpte Parlaklık
“Hiperekojen Odak” tıptaki adı ile kalpte parlaklık, sendromlu olan bebeklerde sıklıkla görülen bir durumdur. kalpte parlak ya da beyaza benzeyen bir nokta şeklinde kendisini gösterir. Kireç renginde bir oluşumdur.
Genelde gebeliğin üçüncü ayında bu duruma rastlanabilir. Parlaklık, ultrason testleri sonucunda belirlenir.
Yalnızca sendromlu insanlar bu durum ile karşılaşmazlar.
Birçok durumda bu lekeler, doğumdan sonra görülmez ve kaybolur. Tam anlamıyla nedeni bilinmese de, kalp ritim bozukluğu olarak kendisini gösterir. Kalp odacıklarının her iki tarafında da görülebilen bir durumdur.
Birçok durumda zararsız bir olgu olmasına karşın, yapılan diğer kalp testlerinde sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durumda kalp ritminin düzgün olup olmadığına bakılır.
Down Sendromu Zeka İlişkisi
Yapılan zeka testlerinde ve birtakım araştırmalarda, down sendromu zeka ilişkisi net olarak ortaya koyulmuştur.
Ailelerin en çok sıkıntı çektikleri durumlardan bir tanesidir. Down sendromu olan bireylerin özel eğitim almalarının nedeni budur.
Zeka, günümüzde ölçülebilen bir olgudur. Ancak dünyanın bütün ülkelerinde, yapılan zeka testleri farklılık göstermektedir. Bunun nedeni, toplumların ve kültürlerin farklı bir yapıya sahip olmalarıdır. Diyebiliriz ki evrensel bir zeka ile toplumsal zeka birbirilerinden ayrılır.
Yani zeka olgusunu tek bir noktaya indirgemek, yanlış olacaktır. Ancak, down sendromuna sahip olan bireylerde zekayı tanımlayabilmek için normal insanların yaşantısından örnekler vermek daha doğru olacaktır.
Mesela normal bir insan belli bir yaşa geldiğinde, sosyal olarak gelişmiştir ve birçok ihtiyacını kendisi karşılayabilir. Ancak sendroma sahip olan insanlarda bu durum daha yavaş işlemektedir ve birçok ihtiyaçları için başkalarına muhtaçtırlar.
Down sendromu davranış özellikleri, bir başka belirleyici özelliktir. 3 yaşında normal olan bir çocuğun, nesnelere karşı verdiği tepkiye, sendromlu olan çocuklar farklı tepki verirler. Belki de en çok da bu noktadan hareketle, zeka geriliğinden bahsetmek mümkün olacaktır.
Down Sendromu Zeka Geriliği mi, Yoksa Nedir?
Sendromun doğrudan kendisi, zeka geriliğine yol açan bir takım süreçlerin başlamasına neden olur. Kromozom farklılığından ötürü, beyin hücrelerinin çalışmasında da farklılık görülür.
Sanırız, konunun daha iyi anlaşılması adına down sendromu zeka geriliği mi sorusuna yanıt olmak adına, Mongolizm kavramının ayrıntılı bir şekilde açıklamamız gerekecektir.
Mongolizm Hakkında
Dünya genelinde, her doğan 1000 bebeğin üçünde görülen bir durumdur. Ancak genelde, down sendromu olan bebeklerde daha sık görülür.
Bebeklerin özellikle kafa yapılarından teşhis edilen bu hastalık, sendromlularda fizyolojik olarak değil, psikolojik olarak tespit edilir. Yani hastalığın psikolojik boyutu, sendromlulara aittir.
Tipik bir mongolizm hastalığına yakalanan bir kişi de:
- Anormal derecede küçük olan bir kafa yapısı
- Göz bebeklerinin yukarı doğru bakması ve dışa doğru meyilli bir yapıda olması
- Geniş ve ağzı kaplayan bir dil yapısı
- Kürek biçiminde olan el yapısı
- Avuç içinde anormal derecede oluşan çizgiler
- Kısa ve geniş bir boyun yapısı
Gibi belirtiler görülür.
Bu belirtilerin bazıları, sendromlularda da görülür. Ancak tabi ki farklı biçimlerde görülür. Mesela sendromlularda, avuç içinde tek bir çizgi vardır ve boydan boya gider. Kafa yapıları normaldir, ancak basık ve kalın bir ense yapısına sahiptirler. Dil yapıları da benzerdir. Ancak dil geniş olmasına karşın, konuşmalarına engel olacak biçimde değildir.
Down sendromu ile mongolizm ortak noktası, kromozomlardır. Sendromda bir fazla kromozom olmasına karşın, mongolizm de kromozom bozukluğu söz konusudur. Her ikisinde de zeka geriliği söz konusudur. Her iki anomalide de 47 kromozom söz konusudur.
Bir diğer ortak nokta ise geç yaşta gebe kalan kadınlarda daha sık görülmeleridir. Ancak genetik ya da ırsi özellik sergilemezler.
Çok fazla yapılan doğumlardan sonra, dünyaya gelen çocuklarda her iki durumunda görülme derecesi fazladır. Diyebiliriz ki, çok çocuk yapmak riskli bir durumdur. Her iki durumunda kesin bir tedavisi yoktur. Ancak özel eğitimle, giderilebilecek durumlar söz konusudur.
Mongolizm ve sendromda ortalama yaşam süresi 45 yıldır. Daha uzun yaşayan bireylere rastlanmıştır ancak bu nadir olarak görülen bir durumdur. Bu tür bireyler, ilerleyen yaşlarına rağmen hep çocuk olarak kalırlar. Davranışları da çocuk davranışlarına benzer.
Psikolojik durumları, oldukça hassastır. Çabuk öfkelenmelerine rağmen, hemen unuturlar. Söz dinlerler, ancak zorlama bir davranışa asla müsaade etmezler.
Birçok aile, çocuklarının bakımını evde yapmak ister. Ancak bu oldukça zorlayıcı bir durum olacaktır. mongolizm ve sendrom ile ilgili dernekler ve özel klinikler mevcuttur. Bu tür kuruluşlardan yardım almak, aileler açısından olumlu bir davranış olacaktır.
Basit görev ve davranışlara yönelik olarak mevcut olan iş kollarında çalışabilirler. Bu sayede kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek, ücretleri kazanabilirler. Her ırka mensup olan insanlar da ya da her toplumda görülebilen bir durumdur.
Down Sendromu Zihinsel Engel midir ?
Bu soruya evet cevabını vermek mümkündür. Sendromun neden olduğu sorunlardan bir tanesi de zeka geriliğidir. Ancak mongolizmde olduğu gibi aşırı derecede bir durum söz konusu değildir.
Down sendromu zihinsel engel midir sorusunu, hafif ve orta derecelerde zeka geriliğine yol açar, şeklinde cevaplayabiliriz.
Birçok aile bu durumdan dolayı üzüntü duymaktadır. Ancak özel eğitimler sayesinde bu durumun üstesinden gelmek mümkündür.
Sendroma yönelik olarak hizmet veren dernek ve kuruluşlardan bu konuda yardım almak yararlı olacaktır. Özel terapistler ve psikologlar eşliğinde hizmet veren eğitim kurumları vardır. Bu kuruluşlar ayrıca bünyelerinde, fizyoterapist de barındırırlar.
Özel olarak eğitim almış olan bu kişiler, hem psikolojik, hem de fizyolojik olarak sendromlulara yardımcı olurlar. Bu sayede, ailelerin yaşamı biraz daha kolaylaşır.
Zihinsel engel durumu bir yaştan sonra, şiddetini kaybeder. Yani bireyler belli bir seviyeye geldiklerinde, birçok ihtiyaçlarını kendileri karşılayabilirler.
Down sendromu zeka ilişkisini anlattığımız bu yazımızda, down sendromu zeka seviyesi ve diğer hususlarda sizleri bilgilendirmeye çalıştık.