Teknolojik aletler hayatımızın büyük bir alanını kaplıyor. Kimi zaman eğlence kimi zaman iş için elimizden düşürmediğimiz telefon, tablet ve bizi başına kilitleyen televizyon başta olmak üzere teknolojik aletler her bilgiye kolayca ulaşabildiğimiz, uzakları yakın eden bir okyanus aslında. Ancak bilinçli kullanılmadığı takdirde biz yetişkinler için bile büyük bir tehdit unsuru olmaktadır. Günümüzde pek çok hastanede teknoloji bağımlılığı tedavi birimleri mevcut. Kendimizi bile zaman zaman korumayı başaramadığımız bu aletlerden çocuklarımızı nasıl koruyacağız? Çocuklarımızı kaç yaşına kadar teknolojik aletlerden uzak tutmalıyız? Çocuk bakıcısının ve sizin bu konudaki sorumluluklarınız neler? Çocuğunuzu teknoloji ile tanıştırırken nelere dikkat etmelisiniz? Bunlar ve daha fazlasına yanıt bulacağınız yazımızda dijital çağda çocuk büyütmenin püf noktalarını sizlerle paylaşacağız.
Çocuğumu Teknolojik Aletlerden Koruyabilir Miyim?
Yaşamımıza bu kadar dahil ettiğimiz teknolojiden çocuklarımızı korumalı mıyız ya da koruyabilir miyiz? Açıkçası günümüzde bunu başarmak oldukça zor hatta imkansız görünüyor. Çünkü teknolojik aletler çok ulaşılabilir durumda. Diğer taraftan ailede birilerinin sürekli bu teknolojik aletlerle meşgul olması çocukların dikkatini çekecektir. Teknolojiden onları soyutlamak yerine zararlı etkilerinden nasıl koruruz sorusuna kafa yormak bu açıdan daha mantıklıdır. Çünkü teknolojinin zararlı etkilerinin yanında günümüzde pek çok alanda katkısı da göz ardı edilemez bir gerçek. Artık günümüzde pek çok yeterlilik sınavı dijital ortamda gerçekleşiyor. Dolayısıyla çocuklarımızı teknolojiden soyutlamak yerine teknolojinin zararlarından uzak tutmak daha doğru bir tutum olacaktır. Peki, bunu nasıl başaracağız?
Zaman Sınırı Koymak
Çocuğunuzu teknolojik aletlerle tanıştırdığınızda, ipler sizin elinizde olsun. Kuralları siz belirleyin. Öncelikle zaman sınırı koyun. “Bilgisayarda zaman geçirebilirsin ama sonsuz süre değil” mesajını net şekilde verin. Yaşına ve gelişimine uygun olarak ne kadar zaman geçireceğine karar verebilirsiniz. İdeal olan beyin gelişiminin çok hızlı olduğu 0-3 yaş döneminde çocuğun telefon, tablet gibi aletlerle tanışmamasıdır. Konuşmaya başladığında, 2-3 kelimelik cümleler kurduğunda ise sınırlı sürede elektronik aletlerle tanıştırabilirsiniz. Örneğin; 3 yaşında çocuğunuz için gün içinde 2 defa 20 dakikalık televizyon ya da tablet zamanı düzenleyebilirsiniz. Burda önemli olan nokta ise bu sürenin parçalara bölünmesidir; çocuğun televizyon karşısında ya da elinde telefon/tabletle aralıksız 1 saat geçirmemesidir.
Ne İzlediğini Kontrol Etmek Gereklidir
Özellikle küçük yaşlarda çocuğunuzu bu aletlerle baş başa bırakmanız gelişimine uygun olmayan, onu korkutan, davranış problemlerine yol açabilecek yayın ya da oyunlarla baş başa kalmasına neden olabilir. Bu nedenle çocuğunuzun ne izlediğinden, hangi oyunları oynadığından emin olun. Hatta şiddet içerikli, gelişimsel olarak uygun olmayan oyunlara erişimini engelleyici koruma programları da tercih edebilirsiniz.
Kuralları Baştan Belirlemek Çocuğunuz ile Çatışma Riskini Azaltır
Çocuğunuzla baştan planlama yapın. “İstediğin iki çizgi filmi izleyebilirsin. İkinci çizgi film bittiğinde televizyonu kapamanı istiyorum.” gibi kuralınızı önceden söyleyin. Çizgi filmi bitmesine yakın tekrar hatırlatma yapın. Bu şekilde televizyonu kapatmak istediğinizde çatışma yaşama ihtimaliniz azalacaktır. Başlangıçta net bir şekilde konulmadığınızda, elinden telefonu ya da tableti aldığınızda, televizyonu kapadığınızda size direnç gösterebilir ve öfkelenip istenmeyen davranışlar sergileyebilir. Kuralı önceden söylediğinizde yine de kapatmak istemiyorsa, sakin olun. Kararınızı değiştirmeyin. Zaman içerisinde kararlılığınızı görecek ve buna uygun davranacaktır.
Dijital Çağda Çocuk için Doğru Model Olmak Önemlidir
Çocuklar, özellikle erken çocukluk döneminde sizi ya da bakımını üstlenen bebek bakıcısını rol model alırlar. Sizin taklidinizi yaparak, pek çok deneyimi içselleştirirler. Bu nedenle çocuğunuzun yanında telefonun uzun elinizde olması, televizyonun sürekli açık olması çocuğunuzun merakını arttıracaktır. Bu anlamda çalıştığınız bakıcınızın da bu konularda duyarlı olması ve çocuğunuzun yanında dijital aletlerle zaman geçirmemesi gerekir. Çocuğunuzun uyuduğu veya yanında olmadığı saatler internette, televizyon başında zaman geçirmek için daha idealdir.
Çocuğunuza Birlikte Yapabileceğiniz Etkinlikler Sunabilirsiniz
Çocuğunuz neden elektronik aletlere bu kadar düşkün? Bu sorunun cevabını bulduğunuzd, belki de çözümü bulmanız kolaylaşacaktır. Ne yapacağını bilememesi, gelişimsel ihtiyaçlarının tam olarak karşılanmaması, merak ve keşfetme duygusunun doyurulmaması, aşırı tavizkar ya da baskıcı ortam bu sebeplerden biri olabilir. Sebep her ne ise; belirlemeniz ve ona göre bir yol çizmeniz önemlidir. Bu dönemde ona alternatifler sunmanız ve bol uyaranlı ortamlar hazırlamanız gelişimi açısından çok değerli olacaktır. Birlikte yapabileceğiniz bazı etkinlikler çocuğunuzu dijital ortamlardan uzak tutacaktır.
- Birlikte oyunlar oynayın.
- Açık havada zaman geçirin, yürüyüş yapın. Büyüteçlerinizle doğayı gözlemleyin.
- Kitap okuyun.
- Bol bol sohbet edin.
- Lego, puzzle gibi eğitici materyallerle zaman geçirmesini sağlayın.
- Drama, tiyatro gibi aktivitelere katılın.
- Bir hobi edinmesine rehberlik edin.
Kısacası etkinlik alanını zenginleştirin. Bir süre sonra çocuğunuzun dijital ortamda daha az zaman geçirdiğini fark edeceksiniz. Ayrıca aranızdaki güven bağının birlikte etkili zaman geçirdiğinizde sağlamlaştığını, çocuğunuzun sizinle daha çok şey paylaştığını, daha uyumlu bir ilişkiniz olduğunu göreceksiniz.
Çocuğunuzla Oyun Oynamak, Onu Teknoloji Bağımlılığından Korur
Oyun, çocukların gelişiminde son derece önemli bir yere sahiptir. Çocuğun hayatı keşfetmesinde, deneyimlemesinde, duygularını dışarı vurmasında etkili ve eğlenceli bir köprüdür. Sizinle ya da bakımını üstlenen kişiyle güvenli bağ kurmasında da rol oynar. Bu nedenle çocuğunuzla oyun oynamak, onu teknoloji bağımlılığından koruyacak en önemli çözümdür. Hiçbir çocuk internet oyununu, sizinle oynayacağı bir oyuna tercih etmeyecektir. Çocuk bakıcısı ile çocuğun ilişkisinde oyunun önemi hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz “Çocuk Bakıcısı ve Çocuk Arasındaki Bağ: OYUN” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Dijital Çağda Çocuk Kaç Yaşında Teknolojik Aletlerle Tanışmalı?
Çocuğunuzu dijital aletlerle ne kadar geç tanıştırırsanız gelişiminde o kadar iyi yol alırsınız. Özellikle 3 yaşına kadar teknolojik aletlerden uzak tutmak, beyin gelişimi açısından son derece önemlidir. Televizyonun, tabletin yararlı içeriklerle çocuğa katkı sağladığını düşünüyorsanız veya çocuğunuzun bu aletleri kullanabilmesinin bir zeka belirtisi olduğuna inanıyorsanız, durumun bunun aksi olduğunu belirtmeliyiz. Çünkü yapılan araştırmalar, özellikle 0-2 yaş döneminde bu aletlere maruz kalan çocukların öğrenmesinde yavaşlama olduğunu ve dil gelişiminde problemler yaşandığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle ne kadar geç, o kadar iyi mantığıyla çocuğunuzun hayatında dijital aletlere yer vermenizi öneriyoruz.
Dijital Çağda Çocuk Gelişimi
Televizyon, tablet, telefon, akıllı saat ve daha pek çok elektronik alet hayatımızın tam orta yerinde duruyor. Bu aletlerle çocuğunuzun uzun süre geçirmesi, uygun olmayan içeriklere maruz kalması pek çok tehlikeyi de beraberinde getirecektir. Bunlardan bazıları;
- Dil gelişiminde gerileme, konuşmanın gecikmesi
- Konsantrasyon ve dikkat eksikliği
- Sosyal ilişkilerde başarısızlık, asosyal tutumlar
- İçe kapanıklık
- Problem çözme becerilerinde gerilik
- Uzun süreli elektromanyetik alana, radyasyona maruz kalması
- Duruş bozuklukları
- Obezite
Dijital Aletler Çocuğunuzun Gelişimini Olumsuz Etkiliyor
Uzun süreli ve içerik olarak uygun olmayan programlar çocuğunuzun tüm gelişim alanlarını olumsuz etkileyecektir. Örneğin: Geç konuşma, akranları ile iletişim kuramama, içe kapanıklık, duygu durumunu kontrol edememe sıklıkla teknoloji bağımlılığı olan ya da uzun süreli maruz kalan çocuklarda görülebilen olumsuz etkilerdendir. Diğer taraftan, bedensel olarak da hareketsizlik nedeniyle obeziteye yatkınlık görülebilir. Kas ve iskelet sisteminde duruş bozuklukları, problem çözme , muhakeme becerilerinde düşüş yaşanabilecek olumsuz senaryolardandır.
Küçük yaşlarda uygun olmayan içeriklerle karşılaşan çocuklarda gece uykularında bölünmeler, uykusuzluk, huzursuzluk ve ağlama nöbetleri görülebilir.
Dijital Çağda Çocuk Büyütürken Bakıcınızın Sorumlulukları Neler?
Bebek bakıcısı çocuğunuzla en çok zaman geçiren kişi olacaktır. Bu nedenle çocuğunuzun olumlu alışkanlıklar edinmesinde de büyük rol üstlenecektir. Bunun bilincinde olan, kişisel özellikleri ve mesleki yeterlilikleri bakımından bu mesleğe uygun kişilerle çalışmanız işinizi kolaylaştıracaktır. Bakıcınızla ilk görüşmenizde şu hassasiyetleri paylaşmanız, çocuğunuzun teknolojik bağımlılık geliştirmemesine açısından önemli olacaktır:
- Çocuğunuzun yanında bu aletlerle uzun zaman geçirmemesi
- Çocuğunuza doğru model olması
- Onu ödüllendirmek, oyalamak, sakinleştirmek gibi nedenlerle teknolojik aletlerle buluşturmaması
- Sizin belirlediğiniz sürede, onun denetiminde telefon, tablet kullanmasına izin vermesi ve bu konuda sizinle tutarlı olması
- Eğitici ve geliştirici etkinliklere gün içinde yer vermesi, bakıcınızla ilk görüşmeden itibaren konuşmanız gereken noktalardandır.
EvdekiBakıcım ile Çocuğunuz İçin En Doğru Kararı Verin
Çocuğunuzun sağlıklı gelişimi için donanımlı ve profesyonel bir bakıcı ile çalışmanız gerekir. EvdekiBakıcım ailesi olarak; çocuk gelişimi konusunda uzman, çocuğunuzun ihtiyaçlarının farkında, sizin hassasiyetlerinize karşı duyarlı bakıcı kadromuzu sizinle buluşturmayı istiyoruz. Doğru bakıcıya kısa sürede ulaşmanın keyfini yaşamanız bizimle hayal değil…
Lale
says:Cok faydali bir yazi tesekkur ederim
EvdekiBakicim
says:Merhaba, bu güzel yorumunuz için biz teşekkür ederiz 🙂