Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, özellikle okul döneminde akademik ve sosyal becerileri etkileyen önemli bir sorundur. Bir arada görülebileceği gibi ayrı ayrı ya da biri daha baskın şekilde de görülebilen bu durumun tespit edilmesi için ailenin ve çocuğun bakımını üstlenen kişinin doğru gözlem yapması ve belirti varsa zaman kaybetmeden uzmana başvurması tedavi başarısı için son derece önemlidir.
Dikkat Eksikliği Nedir?
Dikkat eksikliği; dikkat süresinin ve yoğunluğunun çocuğun yaşına göre çok daha az olması olarak tanımlanabilir. Okul öncesi dönemden itibaren aileler tarafından fark edilebilir. Genel olarak küçük yaşlarda dikkat süresi kısadır. Bu gelişimsel doğal bir durumdur. Ancak, çocuğunuz ilgi duyduğu şeylere bile odaklanmakta zorluk çekiyorsa, yaşına uygun oyuncakları oynarken çabuk sıkılıyorsa, yap-boz oyuncakları düzenlemekte sorun yaşıyorsa daha dikkatli gözlemlemenizde fayda var.
Çocuklarda Dikkat Eksikliği Okul Döneminde Fark Ediliyor
Okul hayatı ile birlikte dikkat eksikliğinin belirtileri daha belirginleşir. Çünkü dikkat eksikliği olan çocuk öğrenmeye karşı ilgisizdir. Ödev yapmak istemez, uzun süreli masa başında oturmaktan hoşlanmaz. Ufacık bir ses ya da hareket bile dersten kopmalarına neden olur. Bunun yanı sıra dikkat eksiliği olan çocuklarda şu belirtiler gözlemlenebilir:
- Okuma yazma becerileri geriden gelebilir.
- Yazı ve defter düzeni karışık olabilir.
- Öğrendiklerini çabuk unutabilirler.
- Sabırsızdırlar.
- Kurallara uymakta zorluk yaşarlar.
- Eşyalarını sık sık kaybederler.
- Sınavlarda basit hatalar yaptıkları göze çarpar.
- Öğretmeni dinlemek de sıkıntı yaşarlar. Sorulan soruyu bitmeden cevaplamaya çalışıp, hata yapabilirler.
Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?
Aşırı hareketlilik olarak da adlandırılan hiperaktivite bozukluğunda çocukta bitmek tükenmek bilmeyen enerji ilk göze çarpan belirtidir. Bu noktada çocukların çok enerjik ve hareketli olduklarını unutmayın. Her hareketliliği hiperaktivite olarak değerlendirmek doğru olmaz. Çoğunlukla hiperaktivitesi olan çocuklar otururken bile ellerini, ayaklarını hareket ettirme ihtiyacı duyarlar. Çok konuşurlar ve konuşmak için söz almayı bekleyemezler.
Çocuklarda Dikkat Eksikliği Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Dikkat eksikliğine sebep olan pek çok etken vardır. Bunlardan en önemlisi genetik faktörlerdir. Anne veya babasında bu rahatsızlık bulunan çocuklarda dikkat eksikliği görülme ihtimali daha yüksektir. Yine, beyinde glikoz metabolizmasındaki bozukluklar da dikkat eksikliğine sebep olabilir. Annenin hamilelik döneminde ilaç kullanması, zor geçirilen doğum, çocuğun ihmal ve istismara uğraması gibi durumlarda dikkat eksikliği oranlarının arttığı görülmüştür.
Çocuklarda Dikkat Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çoğunlukla 7 yaşından önce başlar, ancak pek çok aile bu durumu okulla birlikte fark eder. Fark edildiği anda bir uzmana gitmek ve zaman kaybetmeden önerilen tedaviye başlamak olumlu sonuç alabilmek açısından son derece önemlidir. Bu sayede çocuğun sosyal ve akademik başarısı da yükselir. DEHB’de en çok tercih edilen tedavi yöntemi davranış terapisidir. Çocuğun bu terapi ile davranış ve dürtülerini kontrol etmeyi öğrenmesi amaçlanır. Terapi dışında çocuğun dikkat eksikliği ve hiperaktivitesinin yoğunluğuna göre ilaç tedavisi de uygulanabilir. Diğer taraftan ailenin de çocuğa yaklaşımı ile ilgili bilinçli olması, nasıl davranması gerektiğini bilmesi tedaviyi olumlu etkileyecektir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tamamen Geçer Mi?
DEHB ilaç veya terapi yoluyla etkileri azaltılabilen ve kontrol edilebilen ancak sürekliliği olan psikiyatrik bir bozukluktur. Yaşla birlikte etkiler azalsa da, tedavi edilmediği takdirde ilerleyen dönemlerde anksiyete, depresyon gibi başka rahatsızlıklara da neden olabilir.
Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Ayrı Ayrı Görülür Mü?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bir arada görülebileceği gibi, sadece biri de çocuklarda ortaya çıkabilir. Bazen de biri daha yoğun olarak görülür. Yapılan araştırmalar, erkek çocuklarda DEHB’nin daha fazla görüldüğünü ortaya koymuştur.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuğa Aile Nasıl Davranmalı?
Çocuk gelişiminde ailenin tutumu belirleyici rol oynar. Aynı şekilde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda da ailenin yaklaşım şekli rahatsızlığın iyiye veya kötüye gitmesini etkileyecektir. Bu nedenle ebeveynlerin çocuklarına yardımcı olabilmek için öncelikle kendi tutumlarını gözden geçirmeleri ve neler yapmaları gerektiğini araştırmaları gerekir.
- Çocuğunuza karşı anlayışlı ve sabırlı olun. Davranışlarını yaramazlık olarak nitelendirmeyin.
- Enerjilerini doğru şekilde atmaları için her gün mutlaka açık hava etkinlikleri yapın. Mümkünse ilgi duydukları bir spor dalı ile uğraşmalarını sağlayın.
- Çocuğunuzun kendini kontrol etmesini kolaylaştırmak için basit ama net kurallar koyun. Sınırlar konusunda çocuk bakıcısı ve aile büyüklerinin de sizle tutarlı davranışlar sergilemesini sağlayın.
- Çocuğunuzun yapamadıklarına değil yapabildiklerine odaklanın. Çabasını övün.
- Uzman desteği alın. Nasıl davranmanız gerektiği, çocuğunuza uygulayacağınız program konusunda onunla işbirliği içinde hareket edin.
Çocuk Bakıcısının DEHB Olan Çocuğa Yaklaşımı Nasıl Olmalı?
Çocuğunuzun dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi varsa, çalışacağınız çocuk bakıcısını bu konuda bilgilendirin. Nasıl davranması gerektiğini anlatın. Bu noktada özel eğitim ya da çocuk gelişimi bilgisi olan kişilerle çalışmak sizin için daha avantajlı olacaktır. Bu sayede çocuğunuzun durumunun yaramazlık olmadığını bilerek hareket eder. Onun dikkatini çekmek için neler yapması gerektiğini daha kolay planlar. Diğer taraftan özellikle hiperaktivitesi olan çocuklar çok hareketli oldukları için, kazalara karşı çok açıktırlar. Bakıcınızın bu konuda dikkatli ve sorumluluk sahibi olması, kaza ve yaralanmalarda doğru müdahalelerde bulunabilmesi, sizi hemen bilgilendirmesi önemlidir.
Oyun Ablası İle Süreci Kolaylaştırın
Oyun ablası, son dönemlerde ailelerin çocuklarının eğitimleri için tercih ettiği donanımlı ve eğitimli kişilerdir. Çoğunlukla üniversite öğrencisi veya yeni mezun kişilerden oluşan bu sistem tamamen ailenin ihtiyacına yöneliktir ve saat ücreti ile çalıştıkları için oldukça ekonomik bir seçenektir. Çocuğunuzun gereksinim duyduğu derste desteklenmesi, kaliteli zaman geçirmesi, ilgi duyduğu sanat, spor dallarına bireysel ders alması gibi farklı başlıklarda uzman oyun ablaları ile çalışmayı düşünebilirsiniz. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite konusunda eğitimli bir oyun ablası da, bu süreçte uzmanın önerdiği etkinlikleri yaptırmada, çocuğunuzu destekleme de size yardımcı olabilir. Bu sayede siz de kendinize ufak bir mola verebilir ve çocuğunuzla daha etkili vakit geçirebilirsiniz.
EvdekiBakıcım İle Aradığınız Profesyonel Desteğe Ulaşın
Çocuk bakımı ve eğitimi zor ve ciddi bir konudur. Özellikle çocuğunuzun dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi özel bir durumu varsa, profesyonel destek almanız çok önemlidir. Bu sayede çocuğunuzu doğru şekilde destekleyebilirsiniz. 2015 yılından bu yana sektörde lider konumda olan EvdekiBakıcım, donanımlı çocuk bakıcısı, oyun ablası başta olmak üzere evde bakım hizmetleri ile ilgili tüm ihtiyaçlarında ailelerin yanında. Süreç boyunca danışmanlık hizmeti de sunan ajansımız, sizin de doğru kişiye kısa sürede ulaşmanızı sağlayabilir. Tek yapmanız gereken whatsapp destek hattı üzerinden, Instagram DM’den ya da sitemizdeki başvuru formunu doldurarak bize ulaşmak. Sizi de mutlu ailelerimiz arasına katılmaya bekliyoruz…