Çocuğunuzu büyütürken bilmeniz gereken konulardan biri de beyin gelişimi. Yapılan araştırmalar beynin gelişiminin hayat boyu sürdüğünü, ancak özellikle erken çocukluk döneminde (0-6 yaş) %70 gelişimini tamamladığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle çocukluk dönemi beyin gelişimi için kritik dönemi olarak kabul edilir ve bu süreçte çocuğa sunulan ortam ve fırsatlar onun zihinsel gelişimini doğrudan etkiler. Çocuklarda beyin gelişimi için ebeveyn olarak yapmamız gerekenlerin yanı sıra, bu konudaki pek çok detayı da yazımızda bulabilirsiniz.
Beynin Yapısı Nasıl Oluşur?
Bir bebek doğmadan önce beyin yapısı gelişmeye başlar. Doğum sonrası nöronlar arası bağlantılar hızla artar. 2 yaşında bir bebeğin beynindeki bağlantılar, yetişkin birinin yaklaşık 2 katıdır. Çocukluk döneminde hayat ve çevre koşulları çocuğun beyin hücreleri arasındaki etkileşimin hızına etki eder. Bağlantı kurulmayan nöronlar zamanla işlevini kaybeder.
Çocuğunuzun Hangi Beyin Yarım Küresi Daha Aktif?
Beyin iki farklı yarım küreden oluşur. Sağ lob, duygusal zekayı; sol lob ise mantıksal zekayı belirler. Sağ beyin; hayal gücünü kullanma, nesneleri boyut ve hacim olarak algılama, görsel ve işitsel konulardaki hakimiyet üzerinde etkilidir. Vücudun sol bölümünü yönetir. Sol lob ise, matematiksel işlemler, analitik düşünme, sebep-sonuç ilişkisi kurma gibi konularda aktiftir. Özellikle küçük çocuklarda sağ beyin yarım küresi daha aktiftir. Sol lob ise, zaman içerisinde gelişir. Bu nedenle çocuğunuzla yaşana kriz anlarında, onu sakinleştirmeye çalışırken mantıklı açıklamalar yapmanız onu daha çok öfkelendirebilir. Bunun yerine sağ lobuna hitap etmeniz gerekir. Örneğin; empati kurmanız, “anlıyorum isteğin gerçekleşmediği için öfkelisin” gibi duygularını ifade eden cümleler kurmanız daha çok işe yarar.
Çocuklarda Beyin Gelişimi İle İlgili Bilmeniz Gerekenler
- Çocukların sağ yarım küresi kötü muamele, şiddet içeren öğeler ce huzursuz ortamlardan olumsuz etkilenir. Kaygı, korku ve utanç bu yaşantılarla ilgili olarak çocukta görülür. Bu nedenle özellikle çocukluk döneminde çocuğa güvende olduğu hissettirilmeli, sözel ve sözel olmayan tüm mesajlar sevgi içermeli ve tutarlı davranılmalıdır.
- Erken çocukluk döneminde beynin sağ yarım küresi daha aktiftir. Çocuğunuza kriz anlarında mantıklı açıklamalar yapmanızın sonuç vermemesi de bundan kaynaklanır. Çünkü mantık sol yarım küre ile ilgilidir. Bu nedenle çocuğunuzla sağlıklı bir iletişim kurmak için onun sağ yarım küresine hitap etmeniz, sevildiğini davranışlarınızla hissettirmeniz son derece önemli.
- Eğitim sistemindeki süreçler daha çok sol lobu geliştirmeye yönelik aktiviteleri kapsar. Bu nedenle sizin ebeveyn olarak yapmanız gereken sağ yarım küreyi destekleyici etkinlikleri sıklıkla gerçekleştirmektir.
- Bilişsel gelişimi destekleyici oyunlar, çocuğun diğer gelişim alanlarını destekleyici aktiviteler onun beyin gelişiminin daha hızlı ilerlemesini sağlar.
1- Çocuklarda Beyin Gelişimi İçin Sohbet Etmek Önemlidir
Dil gelişimi ve beyin gelişimi birbiriyle bağlantılıdır. Yapılan araştırmalar sözel zekası yüksek çocukların, zihinsel becerilerinin de yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Bu açıdan çocuğunuzun dil gelişimini desteklemeniz aynı zamanda zihinsel becerilerine de katkı sunmanız anlamına gelir. Çocuğunuzla sohbet edin, kitap okuyun, masal anlatın, sözcük oyunları oynayın. Tüm bunlar onun kendini daha iyi ifade etmesine ve beyin işlevlerinin de güçlenmesine katkı sağlar.
2-Çok Uyaranlı Ortamlar Hazırlayın
Çocuklarda beyin gelişimi ona sunulan uyaran ve ortam ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle çocuğun bulunduğu yeri, ilgisini çekecek şekilde düzenleyin. Materyallerin çok yönlü olmasına özen gösterin. Sesli oyuncaklar, legolar, tak-çıkar şeklindeki blok oyuncaklar onun zihinsel becerileri açısından pek çok fırsat yaratır.
3- Soru Sormasına Fırsat Verin
Çocuklar öğrenmeye çok açıktırlar. Her şeyi merak ederler ve sürekli soru sorarlar. Bu onların beyin gelişimi açısından oldukça önemli bir özelliktir. Çocuğun bakımında sorumluluk alan kişilerin ve aile üyelerinin bu soruları geçiştirmemesi, tam tersi çocuğun merak duygusunu canlı tutması ve soru sormasına fırsat vermesi zihinsel gelişiminin destekleyeceğiniz en önemli yollardan biri. Çocuğunuzun sorularına yaşına ve gelişimine uygun cevaplar verin. Sorularına hemen cevap vermeyerek, onun düşünmesi ve cevabı bulmasına rehberlik edin. “Sen ne düşünüyorsun? Sence nasıl olmuştur. Hadi cevabı birlikte düşünelim.” gibi ifadelerle onu düşünmeye yöneltin.
4-Yaratıcı Etkinlikler Yapın
Yaratıcı düşünme becerileri, beyin gelişiminin basamaklarından biri. Çocuklar yaratıcıdır. Ancak yetişkinin aşırı müdahalesi, eleştirisi çocuklarının bu becerisini zaman içerisinde söndürebilir. Bu nedenle çocuğunuzla onun farklı düşünme becerisini arttırıcı etkinlikler yapmanın yanı sıra doğru yönlendirmelerde bulunmak da son derece önemli. Örneğin; çocuğunuz yaptığı bir resimde güneşi yeşile, ağacı maviye boyayabilir. Bu resmi incelediğinizde “güneş bu renk olmaz” demek yerine “neden bu rengi kullandın?” diye sorabilirsiniz. Çocuğunuzun bu renkleri kullanması farklı bakış açısına sahip olmasıyla ilgilidir. Bu nedenle ona müdahale etmek yerine resim hakkında sohbet etmek beyin gelişimi açısından daha değerlidir.
5-Çocuklarda Beyin Gelişimi Beslenme Şeklinden Etkilenir
Çocuklarda beyin gelişimi üzerinde en önemli faktörlerden biri de beslenme. Bebeklik döneminde mümkünse anne sütü kullanılması, anne sütü olmadığında devam sütü kullanılması, doktorunuzun da önerisiyle omega-3 ve omega-6 takviyelerinin kullanılması, ek gıdaya geçişle birlikte sebze, meyve ve protein içerikli besinlerin düzenli ve dengeli tüketilmesi çocuğun zihinsel gelişiminin desteklenmesi için gereklidir.
6- Sevginizi Gösterin
Yapılan araştırmalar, bebeklikten itibaren ilgi ve sevgi ile büyütülen kişilerin zihinsel yapılarının daha hızlı geliştiğini ortaya koymaktadır. şefkat gören, tutarlı bir bağ ile büyütülen çocuk beyin gelişimi olarak önemli bir avantaja sahip oluyor. Özellikle bebeklik döneminde çocuğa sık sık sarılmak güven duygusunun da gelişmesi bakımından önemli.
7- Çocuğunuzu Spora Yönlendirin
Herhangi bir spor dalıyla ilgilenmek çocuğunuzun bedensel ve sosyal gelişiminin yanı sıra, beyin gelişiminde de olumlu etkiler yaratır. Çocuğun enerjisini doğru bir yolla boşaltması, spor sayesinde problem çözme becerilerinin de gelişmesinin beyin üzerinde artıları olduğu bilimsel olarak ortaya konmuştur. Bu nedenle çocuğunuzun yaşına ve ilgisine göre bir spor alanına küçük yaşlardan itibaren yönlendirmeniz oldukça fayda sağlayacaktır.
Çocuklarda Beyin Gelişimi İçin Bakıcının Rolü Nedir?
Çocuklarda beyin gelişimi genetik faktörlere olduğu kadar çevresel etkenlere de bağlıdır. Ona sunulan ortam, fizyolojik ve ruhsal ihtiyaçlarının doğru şekilde karşılanması, ona bakan kişilerle kurulan bağ ve ilişkinin güçlü olması gibi çevresel şartlar zihinsel gelişimini doğrudan etkiler. Bu açıdan çocuğunuzu emanet edeceğiniz bakıcının her şeyden önce bu işi sevmesi, çocuğunuza karşı sevgi dolu ve şefkatli olması gerekir. Bunun yanı sıra çocuk gelişimi konusunda eğitimli veya bilgi sahibi olması, iletişim ve oyunun çocuk gelişimindeki önemine inanması sizin ve çocuğunuz için önemli bir artıdır.
Doğru Bakıcı İçin EvdekiBakıcım
Çalışacağınız çocuk bakıcısı çocuğunuzun beyin gelişimi başta olmak üzere, tüm gelişimine doğrudan etki eder. Neredeyse tüm günü birlikte geçiren çocuğunuzun ona bakan kişiden etkilenmemesi mümkün değildir. Bu açıdan doğru kişiyi bulma işini şansa bırakmamanız gerekir. Donanımlı, çocukları seven ve sorumluluğunun farkında olan biriyle çalışmak istiyorsanız, sizleri uzun yılardır bu sektörde lider konumda olan EvdekiBakıcım‘a bekliyoruz. Uzman kadrosu ile çocuğunuzu güvenle emanet edeceğiniz kişiye kısa sürede ulaşmanız artık hayal değil. Yapmanız gereken whatsapp destek hattı üzerinden, Instagram DM’den ya da sitemizdeki başvuru formunu doldurarak bize ulaşmak. Doğru bakıcıya ulaşmanın keyfini yaşamak için daha fazla beklemeyin.