Bakıcı ile çalışma sürecinde önceliklerinizi nasıl belirleyebileceğiniz hakkında bilgi vereceğimiz bu yazımızda, bazı püf noktalardan bahsedeceğiz.Hangi ihtiyaçları dikkate alacağınızdan, bakıcı seçerken ve bakımı planlarken nelere dikkat etmeniz gerektiğinden, sürece bakıcı açısından da bakmanın öneminden bahsedeceğiz. Öncelikleriniz konusunda ilkeli olduğunuz kadar gerektiğinde esnek olmanızın da kaçınılmaz olduğundan söz edeceğiz. Farklı kişilerinin bakımlarında, öncelikleriniz farklı olur. Bebek, çocuk ve yaşlı konusunda farklı ihtiyaçlar vardır. Bunları irdeleyeceğiz.
Yazımızın sonunda, hayatımızın her alanında olduğu gibi, bakıcı hizmeti alırken de önceliklerimizi belirlemenin, alınan hizmetten olabildiğince faydalanabilmeniz adına ne kadar önemli olduğunu kavrayacaksınız. İyi okumalar.
Başkalarının İhtiyaçlarını Kopyalamayın, Kendi İhtiyaçlarınızı Belirleyin
İhtiyaç, bize genel bir kavram gibi gelir ama beslenme, uyku, barınma ve bunun gibi temel ihtiyaçlar dahi insandan insana farklılık gösterir. Kimi çok yer, kimi az. Kimi 6 saat uyur, kimine 10 saat az gelir. Kimi evinde lüks ister, kimi bir çadırda bile yaşayabilir. Temel ihtiyaçlarımız bile bu kadar kişiye özelken bakıcı konusundaki ihtiyaçlarımız, bakıcıdan beklediklerimiz nasıl aynı olsun? Her çocuk farklıdır, her anne farklıdır. Sayısız değişkenin bileşiminden ortaya çıkan ihtiyaçlar biriciktir. Ve onca ihtiyaç birleşince sadece dünyada bir tane olan ve size ait olan öncelikler listesi çıkar.
Burada yapılan yanlışlardan en önemlisi, bebeğinizin ve sizin ihtiyaçlarınızın da başka bebekler ve anneler gibi olması gerektiğini düşünmeniz, yani ihtiyaçları kopyalamanızdır: “Seda’nın bebeği 2 saat uyuyor, benim bebeğim de 2 saat uyumalı. Gaye’nin bakıcısı hep yanında, benim ki de öyle olmalı.” Bunlar gerçek ihtiyaçlarınızı düşünecek zamanınız olmadığından ya da gerçek ihtiyaçlarınızı bilmeyi önemsemediğinizden kaynaklanan, bakıcı konusunda önceliklerim neler, sorusunu kendinize sormadığınızdan (dolayısıyla cevaplarını almadığınızdan) kaynaklanır.
Şimdi bir düşünün, hatta kâğıt kalemle çalışsanız daha iyi olur. Bebeğiniz nasıl mutlu olur? O mutluyken sizin de mutlu olmanızı sağlayacak şartlar nelerdir? Bu şartları oluşturmak için bakıcının hangi önceliklere sahip olması gerek? Vereceğiniz cevaplar, SİZİN cevaplarınızdır ve size yol gösterir. Başkaları gece dışarı çıkmaya önem vermezken bu sizin için önemli olabilir, dolayısıyla siz gece bakımını öncelikleriniz içine yazarsınız. Bebeğinizin, çocuğunuzun açlık eşiği diğerlerine göre uzundur, sık yemeği sevmiyordur. Bu bakıcının çalışma süresini etkiler, örneğin erken çıkabilir. Bakıcınızla yapacağınız günlük planı çocuğunuzun ve sizin ihtiyaçlarınıza göre düzenlersiniz. Kilit sözcükler “size göre”, “esnek”, “mutluluk”tur. Bunları temel aldığınızda, önceliklerinizi belirleyebilirsiniz ve bu sizi mutlu eder.
Bakıcı Seçerken ya da Bakımı Yeniden Planlarken…
Bakıcınızı seçeceğiniz zaman önceliklerinizi belirlemelisiniz. Ne kadar süre bakıma ihtiyacınız var? Gündüz mü, gece mi, tüm gün mü? Eğer bütçeniz kısıtlıysa bu saat dilimlerinden hangisi sizin için önemli? Çocuğunuza hangi yaş grubunda birinin bakmasını istiyorsunuz? Enerjik, genç bir bakıcı mı çocuğunuza uygun yoksa tecrübeli bir bakıcı mı daha iyi olur? Sizin için hangisi öncelikli? Çok hareketli bir bebeğe yine hareketli dinamik bir bakıcının bakması iyi olur. Sizin için öncelikli olan bebeğinizin hareket ihtiyacının giderilmesi mi yoksa tecrübeli bakıcının bakımından faydalanmak mı? Bunlar gibi farkları ve öncelikleri belirleyen sorular, doğru bakıcı bulunması için çok önemlidir.
İkinci önceliklendirme listesi çocuk bakıcısı çalışırken yapılandır. Bakıcınızı bulmuşsunuz ve öncelikler konusunda anlaşmışsınızdır ama bazı şeyler yolunda gitmeyebilir. Siz bebeğiniz için A konusunun öncelikli olduğunu düşünmüşsünüzdür ama B konusunun öncelikli olduğu ortaya çıkmıştır. O zaman düşünceleri, planları dolayısıyla öncelikleri güncellemek gerekir. Aslında her zaman süren bu güncellemeye, bir kere üstüne düşerek yön verebilirsiniz. Bu dinamik süreç, sizin küçük müdahalenizle daha sağlıklı ilerleyecektir.
Bakıcı Tarafından da Değerlendirin
Sizin öncelikleriniz vardır, bakıcı da çalışan olarak bu önceliklere uymak durumunda ama sizin önceliklerinizle, bakıcının ihtiyaç ve önceliklerini sentezleyebilirseniz, bakıcı da motive ve mutlu olacaktır. Bu da dolayısıyla yavrunuza mutluluk olarak yansıyacaktır, yavrunuzdan da size tabii.
Bebeğinizin ve sizin önceliklerinizi belirleyin. Ardından bakıcı için önemli olan şeyleri de dinleyin ve bir senteze ulaşmaya çalışın. Çok elzem ihtiyaçlarınız olabilir (bakım için istediğiniz saat aralığı vs.) ve bu örneğin bakıcıya uymayabilir. O zaman bu isteğinizden taviz vermeyebilirsiniz. Bebeğinizin bir önceliği pek de önemli olmayabilir bunun yerine ikame bir şey koyabilirsiniz. Temel olan bebek ve anne merkezli; bebek, anne ve bakıcı işbirliğidir.
Öncelikler Zamana Göre ve Zamanla Değişebilir
Zaman her şeyi değiştiriyor. Bebekler büyüyor, çocuklar ergenliğe giriyor, yaşlılar yetilerini yitirebiliyor. Siz, koşulları bambaşka olan bir işe başlayabiliyorsunuz. Bu değişim, ihtiyaçları da, öncelikleri de değiştiriyor. Siz bebeğiniz hala aynı ihtiyaçları duyuyor diye düşünürken o ihtiyaçlar çoktan ortadan kalmış ve yerine yeni ihtiyaçlar gelmiş olabiliyor. Örneğin, sadece bakıma ihtiyacı olan bir yaşlıda Alzheimer belirtilerinin ortaya çıkması, bakıcı öncelik listesini altüst edebilir. Durum farklıdır, bundan dolayı ihtiyaçlar ve öncelikler de farklıdır.
Burada önemli olan rutine kapılıp gitmemek süreci her daim dikkatle takip etmektir. Böylece değişen ihtiyaçlar hemen fark edilip bakım süreçleri güncellenebilir. Bir bebek, bir çocuk ya da bir yaşlı kendisinin bakımının yakından takip edildiğini anlayacak, kendine değer verildiğini fark edecek ve mutlu olacaktır.
Değişimlere karşı açık olan algınız, kendi önceliklerinizin değiştiğine dair size de sinyal verecektir. Artık bakıcıdan beklentileriniz ve önem verdiğiniz şeyler farklı olabilir. Kısacası değişmeyen tek şey değişimdir.
Öncelikleriniz Konusunda İlkeli ve Esnek Olun
İhtiyaçların ve önceliklerin değiştiğini fark etmek çok önemli ama iş burada bitmiyor. İnsanoğlu alıştığı şeyin değişmesine direnç gösteriyor. Yeni denemeler, yeni süreçler… Öncelikleri değiştirmek bilinmezliklerle dolu. Örneğin, zaten oturmuş, öncelikleri ve akışı belli bir çocuk bakım sürecine müdahale etmek istemiyoruz ama artık yeni durumdan dolayı bu elzem.
Çocuğunuzun ihtiyaçlarının karşılanması konusunda kendinize karşı ilkeli durun. Eğer gerekliyse ve öncelikliyse, gerekli ve önceliklidir. Bu ihtiyacın temellerinde oynama yapmadan şekil değiştirmesini sağlayabilirsiniz. Bu zor, demeyin. Ona yemek saatlerinin birinde iyi bir öğün hazırlayamıyor ve buna bir çözüm bulamıyorsanız, yavaş yavaş ona da yemek hazırlamayı öğretebilirsiniz. Bu size garip ve zor gelse de çocuklar değişime büyüklerden daha açıktır ve hızlı öğrenebilirler. Önceliklerinizden taviz vermeyin ama zaman zaman da aykırı değişiklere hazır olun. Bazı durumlarda hiç ihtimal vermediğiniz durumlar önceliklerinizin yarattığı faydayı sağlayabilir.
Bebek İçin Öncelikler
Bebek bakımı, diğer gruplara göre çok daha hassas tabii, bazı şeylerden taviz vermek, ihtiyaçları önceliklendirmek oldukça zor. Her şeye ihtiyacı var diyebilirsiniz ama bu durumda bile önceliklendirme yapmak gerekiyor. Önemli olanlara daha çok emek harcanmasını ve bakımın kaliteli olmasını sağlar. Örneğin, bebek için oyun çok önemli bir ihtiyaçtır ama bakıcı beslenmesiyle ilgileniyorsa kısmen göz ardı edilebilir. Altının temizlenmesi önemlidir ama acil bir durumda kısa süreli gecikme kabul edilebilir. Önemli olan, daha önce de bahsettiğimiz gibi esnek olmak ve çözümler üretmek.
Çocuk İçin Öncelikler
Çocuklarda temel ihtiyaçların yanında oyun ve sosyal aktiviteler de öne çıkmaya başlıyor. Bir oyun sırasında yemek için oyundan koparılmaları gün boyu agresif olmalarına neden oluyor. Bazen sosyal aktiviteler ders çalışmanın önüne geçebiliyor. Yetişkinliğe doğru giden çocuklarda hayatın renklenmesi ve çeşitlenmesi göz önünde bulundurulmalı. Bakıcı öncelikleri de buna göre belirlenmeli.
Yaşlı İçin
Yaşlılar bambaşka bir grup, yetişkin olduklarından dolayı algıları bambaşka. Onların iyiliği için onların adına karar vermek çok daha zor. Beslenme, güvenlik, uyku gibi önceliklerin dışında, kendi isteklerine göre ihtiyaçları ve bakıcının gözeteceği öncelikler değişebilir.
Bakılacak kişinin ihtiyaç ve öncelikleri, bakıcı seçerken önceliklerinizi belirleyecek ana etmendir. Buradan daha fazla bilgi edinebilirsiniz.