Okul öncesi çocuklara yönelik olarak hazırlanan eğitim programı, her ne kadar yönetim ve öğretmenler tarafından hazırlansa da, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kontrol edilir ve onaylanır. Okul öncesi kavramlara aylık eğitim planında yer verme durumu çizelgesi; kategoriler, kavramlar ve ayları içerir.
Kategoriler kısmında; renk, geometrik şekiller, boyutlar, miktar, yön ve mekanda konum, sayı sayma, duyu, duygu, zıtlıklar ve zaman gibi kavramlar yer alır. Bu kavramlara ekler yapılabilir ve çizelge genişletilebilir.
Çizelgenin amacı, öğretmenlerin belli bir program dahilinde hareket etmeleri ve bu sayede, verimli bir öğrenim yılı geçirebilmeleridir. Belirli bir program dahilinde yapılan etkinliklerde, öğrencilerin durumu da yakından gözlemlenir ve gelişim düzeyleri de kolaylıkla belirlenebilir.
Öğretmenler tarafından farklı kategorilerin belirlenebildiğini de belirtelim.
Farklı kategoriler, öğretmenler tarafından nasıl belirlenir?
Önemli günlere göre ve içinde bulunulan ayda farkındalık oluşturacak olayların ele alınması ile belirlenebilir. Öğrencilerin gelişimini etkilemeyecek şekilde, programda küçük değişiklikler yapılabilir.
İnternet ortamında daha önceden hazırlanmış olan birçok program ve çizelge bulabilirsiniz. İsterseniz kendiniz de bu tür çizelgeler ve programlar oluşturabilirsiniz.
Okul Öncesi Kazanımlar ve Göstergeleri
Öğretmenler ya da okul öncesi kurumlar tarafından belirlenen programların amacı, öğrencilere mümkün olduğunca çok şey kazandırmaktır.
Okul öncesi kazanımlar ve göstergeleri, oluşturulan programların öğretmenler tarafından uygulanması sonucunda belli olacaktır.
Kazanımları liste halinde oluşturarak, gelişim programına dahil etmek yararlı olacaktır. Böylelikle hedeflenen etkinliklerin ne denli işe yaradığı görülebilir.
Aslında kazanımlara ait listelerde de, öğrencilere yapılacak olan etkinliklerin etkileri öngörülür. Bir plan dahilinde listedeki kavramlar uygulanır ve işe yarayıp yaramadığı görülür. İşe yaramaması durumunda liste tekrar gözden geçirilir.
Mesela listede, nesnelerin tahmini ile ilgili bir kavram yer alsın. Listenin başlığı olarak yer alan bu kavramın altına sonuçları yazalım. Sonuçlar kısmında ise; nesnelerin ya da durumların ipuçlarının elde edilmesi, ipuçlarının birleştirilerek sağlam bir tahminde bulunulması ve gerçek durumun incelenmesi gibi sonuçlar yer alacaktır.
Bu şekilde öğrencilerin öngörü ve tahmin yetenekleri geliştirilmeye çalışılır. Tüm öğrencilerde başarı sağlanması mümkün olmayabilir. Ancak çoğunlukla başarı sağlandığı takdirde, liste de amacına ulaşmış olacaktır.
Tahmin edemeyen ya da öngöremeyen öğrencilere de, farklı çözüm yolları uygulanabilir.
Bu şekilde hazırlanan listede birçok kavram yer alabilir. Seçeneklerin oldukça fazla olduğunu söyleyebiliriz.
Gözlem yapma yeteneğinin geliştirilmesi, öğrencilerin içinde yaşadıkları dünyayı tanımada ve konsantrasyonlarının gelişmesinde faydalıdır. Listede bu kavramada yer verilebilir. Mesela nesnelerin adı öğrenciler tarafından söylenir. Öncelikle nesnelerin tanınması sağlanır. Daha sonrasında rengini söylerler. Şeklini, büyüklüğünü dokusunu, sesini ve diğer özelliklerini sayarlar. Yani nesneye ait olan tüm özellikler sayılır. Tüm bu özellikler, gözlem yaparak sağlanır ve öğrencinin dikkat yeteneğinin ne ölçüde geliştiği gözlemlenir.
Çoğumuz gözümüzün önünde olan nesnelere dikkatle bakmayız. Küçük ayrıntıların kaçırılması aynı zamanda, herhangi bir sorunun ya da durumun çözümünün de sağlanamamasına neden olur. Küçük bir ayrıntının bilgi olarak beyinde işlenmesi, aslında o ayrıntıya ait olan sorunun da çözümünde faydalı olabilir.
Daha ilerleyen yaşlarda, zeka oyunları dikkatin ve detaya önem vermenin en çok geliştirildiği enstrümanlar olarak karşımıza çıkar.
Mesela satranç oyununda, birkaç hamle ilerisinin düşünülmesi amaçlanır. Birkaç hamle ilerisinin tahmin edilebilmesi içinse, oyundaki tüm kavramların, tüm detayları ile incelenmesi gerekir. Satranç oyununun faydalarından bir tanesi de, kalem ya da kâğıt üzerinde değil de, zihinde oyunun tasarlanması ve tüm hamlelerin zihinde canlandırılarak yapılmasıdır.
İşte okul öncesi çocuklarda da nesnelerin özelliklerinin detayları ile birlikte gözlemlenmesi, dikkatlerinin gelişmesi için gereklidir.
Okul Öncesi Kedi Faaliyeti
Boyama, kesme ve katlama…El işi faaliyetleri çocukların severek yaptıkları bir faaliyettir. Hayvan figürleri kullanılarak yapılan el işi faaliyetlerinde, çocuklar aynı zamanda hayvan sevgisini de öğrenmiş olurlar.
Okul öncesi kedi faaliyeti, öğrencilerin severek ve eğlenerek yapacakları bir faaliyettir. Yalnızca kedi figürünün oluşturulması, boyanması ve hazırlanması işlemleri değil, bu figürü farklı şekillerde kullanma etkinliği de yapılabilir.
Mesela anneler gününe özel kedi figürü hazırlanabilir. Renkli bir fon üzerine, farklı şekiller ve süslemeler yapılarak, anneler gününe özel bir mesaj yazılabilir ve annelere hediye edilebilir.
Kedi figürlerinin yer aldığı fona, başka hayvan figürleri de eklenebilir. Çocukların hayal gücüne göre, yapılan çalışmaların şekilleneceğini söyleyebiliriz.
Okul Öncesi Kelebek Boyama Sayfası
Kedi figürlerine ait bir sayfa hazırlanabilir. Aynı şekilde okul öncesi kelebek boyama sayfası da hazırlanabilir.
Kelebek boyama renkleri, öğrenciler tarafından belirlenebilir. Kelebeklerin orijinal renkleri öğretilerek de bu çalışma yapılabilir ve öğrencinin aynı zamanda gözlem yeteneğinin de gelişmesi sağlanmış olur. Mesela doğada farklı renklere sahip kelebekler gözlemlenebilir. Kelebeği gözlemleyen çocuk, kelebeğin renkleri ve diğer özelliklerini hafızasına yerleştirir. Boyama yaparken de bu detayları hafızasında canlandırır ve çalışmasını ona göre yapar.
Tüm çocukların katılabileceği okul öncesi kelebek sanat etkinlikleri düzenlenebilir. Bu tür etkinlikler çocukların sosyalleşmesine ve birbirlerine yardımcı olmasında yararlıdır. Topluluk ile belirli bir amaca yönelik olarak yapılan faaliyetler, tek başına yapılan faaliyetlerden daha yararlı ve öğreticidir. Her çocuk bir diğerinden bir şeyler öğrenir.
Kelebek şablonları, öğretmenler tarafından öğrencilerine verilebilir. Öğrenciler tarafından da bu tür şablonların araştırılması istenebilir. Aslında öğrenciler tarafından kelebek figürlerinin belirlenmesi, yararlı olacaktır. Böylece öğrencilerin araştırma alışkanlıkları da geliştirilmiş olur.
Daha önceden boyanmış kelebek resmi, örnek olması açısından öğretmenler tarafından öğrencilere gösterilir. Bu şablon üzerinden de çalışmalar yapılabilir.
Okul öncesi boyama faaliyetleri birçok şekilde yapılabilir. Ancak genelde doğa ve hayvan temalı çalışmalar, öğrenciler ve öğretmenler tarafından daha çok tercih edilmektedir.
Yapılan çalışmalara ait boyama sayfaları birleştirilir ve bir albüm haline getirilebilir. Öğrencilere anıların ya da yapılan çalışmaların saklanması ve arşivlenmesi öğretilmiş olunur.
Okul Öncesi Kelebeğin Oluşumu Sanat Etkinliği
Okul öncesi yöneticileri ve öğretmenlerin belirledikleri bir günde, etkinlikler düzenlenmesi oldukça yararlıdır.
Okul öncesi kelebeğin oluşumu sanat etkinliği, ailelerin de katılımı ile düzenlenebilir. Bu tür etkinliklerde çocukların bir olma duygusu ve diğer arkadaşları ile birlikte iş birliği yapma ve birlik duyguları geliştirilmiş olunur.
Kelebeğin oluşumu okul öncesi etkinlik kapsamında, bir kelebeğin nasıl oluştuğu, aşamaları ile anlatılır. Anlatım slayt gösterisi şeklinde olabileceği gibi, video tarzı materyaller kullanılarak da yapılır.
Etkinlikte öğrencilere ne öğrendikleri sorulabilir. Böylece öğrendiği kavramların pekiştirilmesi sağlanabilir.
Okul öncesi kelebeğin oluşumu etkinlik planı, birçok aktivitenin eklenmesi ile daha da zenginleştirilebilir. Etkinliğin daha eğlenceli hale getirilmesi amacıyla, birçok oyun etkinlik planına dahil edilir.
Kelebeğin oluşumu aşamaları, kelebek boyama etkinliği ile daha iyi anlatılabilir. Mesela bu etkinlikte, kelebeğin oluşum aşamaları ayrı birer resim olarak öğrencilere verilir. Renksiz olan bu resimlerin, öğrenciler tarafından boyanması istenebilir. Tüm çalışmalar tamamlandığında, öğrenciler edindikleri bilgileri pekiştirmiş olurlar ve daha iyi bir öğrenme çalışması yapılmış olur.
Bu tür etkinlikler, kelebek hikayesi okul öncesi öğrencilerine sunulabilir. Yani bir kelebeğin kurgulanan hikayesi ile birlikte sunulabilir. Böylelikle zaten hikaye dinlemeyi seven öğrenciler, aynı zamanda faydalı bir etkinlikte de bulunmuş olurlar.
Bu tür tekniklerin kullanılması ile birlikte, öğrenme daha aktif bir şekilde gerçekleşmiş olur.