Çocuklarda obsesif kompulsif bozukluk, çoğunlukla 7-12 yaş arasında ortaya çıksa da okul öncesi dönemde de rastlanabilmektedir. Zihinde istem dışı tekrar eden rahatsız edici düşünceler obsesyon olarak adlandırılır. Kişinin bu rahatsız edici düşüncelerden kurtulmak için yaptığı sık tekrarlayan hareketlere ise kompulsiyon denir. Halk arasında takıntı hastalığı olarak da bilinen bu rahatsızlık, kişinin yaşam kalitesini düşürürken, psikolojik olarak da mutsuz hissetmesine, sosyal ortamlardan uzaklaşmasına neden olabilir. Yazımızın devamında obsesif kompulsif bozukluğun nedenlerini, belirtilerini ve doğru yaklaşım yöntemlerini bulabilirsiniz.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Neden Görülür?
Obsesif kompulsif bozukluğunun meydana geliş sebebini tek bir etkenle açıklamak zordur. Ancak, öncelikle bunun nörolojik ve genetik boyutlarının olduğunu bilmek de fayda var. Yapılan araştırmalar, ailesinde obsesif kompulsif bozukluğu olan çocukların bu rahatsızlığa daha yatkın olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra aşırı otoriter ve mükemmeliyetçi yaklaşım, çocuğun mizacı, beyindeki yapısal değişiklikler bu durumun ortaya çıkmasında etken olabilir. Çocuğunuzda takıntılı davranışlar gözlemliyorsanız, zaman kaybetmeden bir uzmana gitmek, sorunun nedenini anlamanızı ve çözmenizi kolaylaştırır.
En Sık Görülen Obsesyon ve Kompulsif Bozukluklar Neler?
Çocuklarda en sık görülen takıntı kir ve mikropların ona zarar vereceği düşüncesidir. Bu nedenle sık sık el yıkama, hiçbir şeye dokunamama gibi davranışlar sergileyebilir. Bunun yanı sıra dokunduğu her şeyden mikrop kapacağını düşünen çocuğunuz sizin onu rahatlamanızı bekler ve size sürekli sorular sorabilir. Ancak kuracağınız hiçbir cümle onun bu düşüncesinden kurtulmasına yardımcı olmayabilir. Aksine siz cevap verdikçe sorularının ardı arkası kesilmez. Çünkü zihni düşüncesinin saçma ve gerçek dışı olduğunu söylese de takıntılı kişi, söylenen hiçbir sözle ikna olmaz. Çocuklarda ve yetişkinlerde en sık görülen obsesif davranışlar şunlardır:
- Kir bulaşması
- Kötü bir şeylerin olacağı
- Hastalık
- Ölüm
- Simetri
- Din
- Zarar verme
En Sık Görülen Kompulsif Davranışlar:
- Yıkama
- Kontrol etme
- Tekrar etme
- Sıralama/düzenleme
- Diğer
- Sayma
Çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluk Tekrarlayan Davranışlarla Karıştırılmamalı
Küçük çocuklar düzeni ve rutini sever. Bu nedenle bazı davranışları tekrarlayabilirler. Bu gelişimsel bir durumdur ve takıntılı davranış olarak görülmemelidir. Örneğin; bir çocuk çizgileri takip ederek yürüyorsa, bunun doğal olduğunu kabul edebilirsiniz. Ancak erken çocukluk dönemi sonrası, ergenlik döneminde bu durum devam ediyorsa bunu bir takıntı olarak değerlendirebilirsiniz. Bu noktada çocuğunuzu dikkatli bir şekilde gözlemlemeniz, özellikle kaygı durumları ile nasıl başa çıktığını anlamanız, doğru değerlendirme yapabilmeniz açısından önemlidir. Diğer taraftan gelişimsel tekrarlayan davranışlar çoğunlukla 8 yaş civarında kaybolur.
Çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluk Durumunda Ailenin Tutumu Ne Olmalı?
Çocuklarda obsesif kompulsif bozukluk görülmesinin nörolojik, genetik sebepleri olabilir. Ancak ailenin tutumu da bu durumu tetikleyebilir. Aşırı mükemmeliyetçi, hata karşısında sert tepkiler veren ailelerin çocuklarında bu rahatsızlığın ortaya çıkma ihtimali artabilir. Yine de, bu tarz bir rahatsızlıkla karşılaştığınızda, bunun çok farklı nedenleri olabileceğini unutmayın ve kendinizi suçlu hissetmeyin. Çocuğunuza karşı anlayışlı, sakin ve sevgi dolu yaklaşımınızda da obsesyonla karşılaşabilirsiniz. Uzman yardımı ile temelde yatan sebepleri anlamaya çalışmak ve tutumunuzu birlikte gözden geçirmek daha doğru bir yol olacaktır.
Obsesif Kompulsif Bozukluğu Olan Çocuk Aileyi Kalkan Olarak Görebilir
Obsesif kompulsif bozukluğu olan çocuklar, aileyi de bu durumda bir rahatlama aracı olarak görebilir. Anne-babasından veya çocuk bakıcısından sürekli obsesyon gösterdiği konu ile ilgili rahatlama cümleleri duymak için sorular sorabilir. Ancak, bu çocuğu rahatlatmak yerine durumu daha da kötüleştirir. Bunun yanı sıra, çocuğu yetişkine bağımlı hale getirir. Çocuğunuz sizsiz hareket etmek istemez. Her şeyi birlikte yapmak ister. Çünkü sadece sizin yanınızda kendini güvende hisseder. Bunun yerine, sorunun çözümünü kendisinin bulacağına inandırın. Örneğin; sen ellerini yıkamadığında ne olacağını düşünüyorsun? Sence ellerin sadece masaya dokunduğun için gerçekten kirlenmiş midir? Gibi takıntılı düşünceye kendi cevap bulması için yönlendirin.
Çocuğunuzun Takıntılı Davranışlarına Karşı Anlayışlı Olun
Bu durum karşısında öncelikle şunu unutmayın, çocuğunuzun takıntılı davranışları bilinçli ve sizi kızdırmak için yapılan hareketler değil. Bu nedenle asla katı ve cezalandırıcı bir tavır sergilemeyin. Sürekli uyarılmak, baskı görmek çocuğunuzun takıntılarını azaltmaz, aksine arttırır. Bu tarz tutum çocuğunuzun sizden uzaklaşmasına, içine kapanmasına neden olur. Dolayısıyla ruhsal durumunu da olumsuz etkiler. Bunun yerine ona karşı sabırlı ve anlayışlı olun. Bu durumun onun isteği dışında geliştiğini kendinize hatırlatın. Obsesyon tamamen geçen bir rahatsızlık olmasa da, sizin doğru yaklaşımınız ve doğru tedai yöntemleri ile belirtileri azaltılabilir ve kişi normal hayat kalitesine kavuşabilir.
Çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluk İçin Profesyonel Destek Alın
Çocuğunuzda obsesif kompulsif bozukluk olduğunu düşünüyorsanız, mutlaka bir uzmandan destek alın. Bu durum için gerekli önlemler alınmadığında depresyon, kompulsif davranışların artışı, çocuğunuzun çevresinden kendini soyutlaması ve sizinle ilişkisinin bozulması gibi daha ileri boyutlarda sorunlar kendini gösterebilir. Bu nedenle çocuğunuzu profesyonel destek alması, hem sizin hem de onun rahatlaması açısından son derece önemlidir.
Çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk, tamamen geçen bir rahatsızlık olmamasına karşın doğru tedavi ile belirtileri ortadan kaldırılabilir. Ancak zaman zaman yaşanan bir olay, stres durumu kaygı ve takıntıyı geri getirebilir. Çocuğunuzda bu durumun olduğunu düşünüyorsanız öncelikle çocuk psikiyatrisinden destek almalısınız. Psikoterapi veya ilaç tedavisi ile kaygı ve takıntılar uzman tarafından kontrol altına alınabilir. Son dönemde bilişsel terapi yöntemi ile özellikle çocuklarda başarılı sonuçlar alınmaktadır. Doktorunuz da erken dönemde ilaç tedavisi yerine bu metotla çocuğunuzdaki obsesyonu tedavi edebilir.
Çocuk Bakıcınıza Obsesif Kompulsif Bozuklukla İlgili Bilgi Verin
Çocuğunuzun obsesif kompulsif bozukluğu varsa bu konuda çalışacağınız çocuk bakıcısını mutlaka bilgilendirin. Bakıcınızın bu durum karşısında ne yapması gerektiğini anlatın. Bu noktada, sakin, sabırlı, çocukları seven biri ile çalışmanız oldukça avantajlı bir seçim olacaktır. Çünkü çocukların takıntılı davranışları bazen yetişkini zorlayabilir. Bu durum karşısında sakin ve soğukkanlı kalabilmesi, rahatsızlığın tetiklenmemesi açısından önemlidir.
Yine tecrübeli ve çocuk gelişimi bilgisi olan kişi ile çalışmayı tercih etmeniz de sizin için işleri kolaylaştırır. Çünkü, yanlış kurulan bir cümle, yapılan bir davranış çocukta obsesif kompulsif bozukluğun etkilerini arttırabilir. Diğer yandan çocuk gelişimi bilgisi olan çalışan çocuğunuzu gözlemleyerek, sizi doğru bilgilendirebilir. Bu sayede takıntılı davranışların azalıp, artması ile ilgili de bilgi sahibi olabilir, gerekli önlemleri erken dönemde alabilirsiniz.
EvdekiBakıcım İle Çocuğunuzun Bakımında Profesyonel Destek Alın
Çocuğunuzun bakımında görev alacak kişi, onun sağlıklı büyümesinde büyük rol oynar. Çünkü, çocuğunuz zamanın büyük bölümünü bakıcısı ile geçirir. Bu nedenle çalışanınızın kurduğu cümleler, çocuğunuza karşı yaklaşımı, doğru model olması onun kişiliğinin de şekillenmesinde oldukça etkilidir. Bu nedenle çocuk bakıcısı seçimini şansa bırakmamalısınız. 2015 yılından bu yana sektörde lider konumda olan EvdekiBakıcım’ın profesyonel kadrosu ile tanışmaya ve doğru kişiyi kısa sürede, kolayca bulmaya bekliyoruz.