Çocukluk dönemindeki beslenme alışkanlıklarının önemi büyüktür. Çocukların hastalıklardan korunması, zihinsel ve fiziksel yetilerinin gelişmesi, sağlıklı beslenmeyle mümkündür. Aslında beslenme, her yaş için önemi koruyan bir husustur. Hastalıkların temel nedeni, yetersiz ve dengesiz beslenme kültürüdür. Yanlış beslenme alışkanlıklarının çocuklar üzerindeki etkisi daha fazladır. nedeni ise, çocukların gelişim çağı içerisinde olmasıdır.
Çocuklar İçin Sağlıklı Beslenmek Neden Önemlidir?
Çocuklar oldukça hareketlidir ve yetişkinlerden daha fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar. Gelişim çağında oldukları için de, vücutları için gerekli olan vitaminleri, mineralleri almaları lazımdır. Bunların vücuda alınması sağlıklı beslenmeyle mümkündür. Sağlıksız gıdaların tercih edilmesi, gelişim bozukluklarına ve birtakım rahatsızlıkların başlamasına neden olabilir. Fiziksel açıdan zayıf düşebilirler, hareketsiz kalabilirler veya zihinsel fonksiyonları yeteri kadar gelişmeyebilir. Bu ise, hayat kalitelerini doğrudan etkileyebilir.
Sağlıklı Beslenmenin Çocuklara Kazandırılması
Sağlıklı beslenme alışkanlığını çocuklara kazandırabilmek için anne ve babanın yediğine içtiğine dikkat etmesi lazımdır. Sigara, alkol, işlenmiş gıdalar tüketen aile içerisindeki çocukların aynı alışkanlıkları edinmeleri mümkündür. Çünkü çocuk, anne ve babayı taklit ederek yetişir. Bu da, evde sağlıklı beslenme alışkanlığı olmayan ailelerin çocuklarının da aynı geleneği sürdüreceği anlamına geliyor. Bunlar aşılabilir. Çocuğunuza düzenli yeme alışkanlığı ve sağlıklı beslenmeyle ilgili kültürü verebilirsiniz. Ancak bunun baskıyla yapılması doğru değildir.
Düzenli Yeme Alışkanlığıyla İlgili Tutum Nasıl Olmalıdır?
Dengeli beslenmenin birinci yolu, düzenli öğünlerdir. Bazı çocuklar, buna uymak istemezler. Yemek, zaman kaybı gibi gelebilir. Bu konuda bazı tedbirler alınabilir.
- Yemek saatleri içerisinde aile içerisindeki bireylerin ikinci bir şeyle ilgilenmemesi lazımdır. Televizyon, tablet veya akıllı telefonla ilgilenmek doğru olmaz. Çocuğun da dikkatini tabağındaki yemeğe vermesi sağlanmalıdır. Bu aile bireylerinin hepsinin yemeğine odaklanmasıyla mümkündür.
- Yemek yedirme işini eğlenceli kılacak taktiklere başvurabilirsiniz. Çocuklar, anneleriyle oyun oynamayı severler. Bunun için de değişik iletişim araçlarını kullanabilirler. Bunlardan birisi de, yemek olabilir. Çocuk her kaşığı aldıktan sonra ona güzel sözler söylenmesi hoşuna gidebilir. Bu tutum, baskıcı olmamak için de iyi bir taktiktir. Baskıcı olmak, çocuğu inatlaşmaya götürebilir.
- Ev içerisinde belirlenmiş yemek saatlerinin olması, hem zaman hem de yemek kavramının çocuk için neyi ifade ettiğini anlamasına yardımcı olur. Yemek saatinde başka şeylerle ilgilenmemesi gerektiğini anlayabilir. Ailenin tüm üyelerinin de yemeğe katılımları, çocuğun aile üyelerini örnek almasını sağlar. Herkes yemek yerken, çocuğun yemek yemesi de kolay bir hale gelebilir.
- Yemek süresinin aşırı uzun olmamasına dikkat edilmelidir. Çocuklar sıkılgandır. Uzun süreli yemek programlarını asla sevmezler. Masa başında huysuzluk yapabilirler. Masada bulunan yemeklerle oynayabilir, hata dökebilirler.
- Çocuklar her yemeği sevmezler. Mesela, kereviz yedirmek için baskıcı olmayın. Özgür bırakın. Ancak sağlıksız besinlere yönelmesini de engelleyin. Bunun için evinizde sağlıklı atıştırmalıklar hazırlamalısınız. Aksi durumda dışarıda gördüğü sağlıksız atıştırmalıkları arzu edebilir.
- Bazı besinler sağlıklıdır. Bu tür besinlerin çocuklara alıştırılması önemlidir. Mesela, yeşil sebzeler… Ancak bazı çocuklar yemezler. Bunları alıştırmak için sevdikleri yemeklerin içerisine sebze katılabilir. Bu şekilde sevmeleri sağlanabilir.
- Sofra hazırlama ve kaldırma işlerinde çocuğu da ortak edebilirsiniz. Böylece, kendisinin de emeği olduğu bir yemek saatine daha fazla katılma hevesinde olabilir. Ayrıca, sorumluluk verilmesi kendisine olan güvenini de artırabilir.
- Çocukluk çağındaki bir çocuk fazlaca yiyebilir. Doyduğunu sanıp, çocuğun aç kalmasına neden olmayın. Aşırı hareketli ve gelişim çağında olan çocuklar yetişkinler kadar yemek yiyebilir. Hatta daha fazla yeme eğilimi de gösterebilir. Buna rağmen kilo almazlar. Ancak aşırı sağlıksız besinler, kilo almalarına ve hareketsiz kalmalarına neden olur. Obezite hastalığına yakalanma riskleri artar.
- Çocuklar için kahvaltının önemi büyüktür. Her birey için sabah kahvaltıları sağlıklı bir yaşam için önemlidir. Çünkü akşam yemeğinden sonra vücut aşırı enerji tüketebilir. Sabaha kadar bir şey alınmaması, vücudun enerji üretimini aksatabilir. Sabah kahvaltısı, gece kaybedilen enerjinin alınması için en iyi öğündür. Böylece, güne zinde başlanılabilir. Kahvaltı yapan çocukların okuldaki başarısı yüksek olur.
- Ara öğünler de önemlidir. Bazı anneler, kahvaltı veya öğle yemeğinden sonra çocuğun yediği meyveleri iştahını kesmemesi için yasaklar. Bu doğru değildir. Ana öğünler arasındaki zaman uzundur. Çocuklar bu süre zarfında acıkma hissi yaşayabilir. Enerjiye ihtiyaçları olabilir. Bunun giderilmesi için ara öğünler önemlidir. Böylece, ana öğünde aşırı açlık nedeniyle çok fazla tüketimin önüne geçer. Bu da, sağlık açısından önemlidir.
Sebze ve Meyve Alışkanlığının Kazandırılması
Çocuklar sebzeyi yemezler. Ancak mineral ve vitamin açısından zengin olan sebzelerin tüketimi önemlidir. Çocukların bu tip gıdalara alışması için sebzeleri neden tercih etmediklerini öğrenmelisiniz. Sevecekleri bir şeylerle sebzelere alışmalarını sağlamalısınız. Mesela, çeşitli salata türleri veya sevdikleri yemeklerin içerisine katarak, sebze alışkanlığı kazanmalarını sağlayabilirsiniz.
Çocuklar için meyve yemek daha kolaydır. Lezzetlidir, ancak bazı çocuklar sevmeyebilir. Bunlar için çekici hale getirmek lazımdır. Meyve salatası ve biraz çikolata sosuyla meyveleri çekici kılmak mümkündür. Çocuklarınızı anlamaya, neyi ne şekilde yemek istediklerine dikkat ederseniz, sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırabilirsiniz.
Evde sürekli fastfood yenmesi sağlıklı besinlere olan ilgiyi azaltabilir. Bunu kesinlikle alışkanlık haline getirmemek lazımdır. Ara sıra çocuğunuza ikram edebilirsiniz. Ancak fastfood gibi gıdaların neden fazla tüketilmeyeceğini de anlatmalısınız. Bu tür gıdaların en fazla ABD’de tüketiliyor. Bu nedenle de, obezitenin en yaygın olduğu ülke, ABD’dir. Obezite, diyabete yol açıyor. Diyabet ise, kalp, böbrek ve damar gibi sonucu vahim hastalıklar doğuruyor.
Bu tip gıdalarla beslenip, bilgisayar başında fazla zaman geçiren çocuklar risk altındadır. Hareketsiz yaşam, sağlıksız beslenme, birçok hastalığın davetçisidir. Dolayısıyla, çocuğunuzu bilgisayar ve oyun bağımlısı haline getirmemelisiniz. Erken yaşlarda, telefon ve bilgisayar alışkanlığı kazanmasına izin vermemelisiniz. Enerjisi harcayabileceği ve hareket edebileceği spor dallarına katılmasını destekleyebilirisiniz. Böylece, zihinsel ve fiziksel becerileri gelişebilir.
Sonuç olarak; beslenme herkes için önemini koruyor. Çocukların gelişim çağında sağlıklı beslenmeleri, gelişimlerini olumlu yönde etkiler. Tersi ise, alerjik hastalıklar ve kronik rahatsızlıklara sebebiyet verebilir. Anne ve baba olarak, sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılmasında sorumlusunuz. Bunun için öncelikle ailedeki mutfak kültürünün sağlıklı olması lazımdır. Kahvaltı, ara ve ana öğünlerde sağlıklı gıdalar tercih edilmelidir. Çocukluk döneminde kazanılan dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlığı ileride de devam ettirilebilir. Bu da, sağlıklı bir hayatın sürdürülmesi demektir.