Bakıcı değişimi, çocuğun gelişimi açısından zorunluluk olmadıkça önerilmez. Çünkü çocuğun bakımında devamlılık önemlidir. En önemlisi sık sık bakıcı değişimi çocuğun psikolojik ve fiziksel gelişiminde bazı sorunlara yol açar. Ayrıca sürekli bakıcı aramak sizin için de yorucu olur. Bu nedenle başlangıçta doğru bakıcıyı bulmak için titiz davranın. İyi bir gözlemci olun. Bu seçimin çocuğunuz ve sizin için kritik bir önemi olduğunu unutmayın. Yazımızda bakıcı seçiminde dikkat etmeniz gereken noktalar nelerdir? Doğru bakıcı kimdir? Sık bakıcı değiştirmenin çocuk üzerindeki etkileri nelerdir? Hangi durumlarda bakıcı değişimini düşünmelisiniz? Bakıcınızı değiştirmeden önce yapmanız gerekenler nelerdir? gibi sorular hakkında merak ettiğiniz tüm cevapları bulacaksınız.
Doğru Bakıcıyı Bulmak İçin Doğru Kriterler Belirleyin
İyi bir bakıcının sahip olması gereken özellikler herkes için farklı olabilir. Ancak iyi bir çocuk bakıcısının sakin, güvenilir, sevgi dolu ve çocukları seven bir kişiliği olması tüm aileler için en önemli ölçüt olmalıdır. Ayrıca iyi bir bakıcı güler yüzlü ve şefkatli olmalı, hem aile hem de çocukla pozitif bir iletişim kurmalıdır. Öfkesini kontrol edebilen, sabırlı kişiler ilk tercihiniz olmalıdır. Eğitimli ya da deneyimli olması acil durumlarda soğukkanlılığını korumasını sağlar. Gerektiğinde doğru şekilde müdahalede bulunur. Özellikle ilkyardım ve çocuk gelişimi konusunda bilgi sahibi olması sizin için önemli bir avantajdır. Bunun yanı sıra, çocuklar enerjiktir ve onlarla ilgilenecek kişinin de enerjik ve dinamik olması gerekir. Çocuğunuzun bakıcısı aynı zamanda onun oyun arkadaşı da olabilecek biri olmalıdır. Uzun süreli çalışmasına engel bir durum olmaması tercih sebebiniz olmalıdır. Çocuğunuzun kişiliğinin gelişmesinde, alışkanlıkların oluşmasında bakıcınız büyük bir rol model olacaktır. Bu yüzden birçok açıdan bakıcı adayınızı değerlendirmelisiniz.
Doğru Bakıcıyı Bulmak İçin İlk Görüşmeye Önem Verin
Doğru bakıcıyı bulmanızda ilk görüşme çok önemlidir. Bu nedenle ilk buluşmaya hazırlıklı gitmenizi öneririz. Hatta öncesinde soracağınız soruları belirlemeniz faydalı olacaktır. İlk görüşmede dikkat etmeniz gereken noktalar şunlardır:
- Kendinizi açık ve net şekilde ifade edin. Beklentilerinizi, koşullarınızı anlatın. Kuralları net olarak belirleyin. Böylece sonradan yaşanacak karışıklıklar ve belirsizlikler ortadan kalkmış olur.
- İş tanımınızı yapın. Bakıcınız sadece çocuğa mı bakacak yoksa ondan başka beklentileriniz var mı? Örneğin yemek yapması, ev temizliği gibi sorumlulukları olacak mı? Ne aradığınızı bilirseniz, ideal bakıcınızı daha kolay bulursunuz ve uzun süreli çalışırsınız.
- Bakıcı adayınızın da ilk görüşmede kendini anlatmasına izin verin. Böylece cümlelerinde kişiliği ile ilgili ipuçları yakalayabilirsiniz. Sorduğunuz sorular onun çocuk bakımı bilgisini ölçmeye yönelik olduğu kadar kişiliğini de anlamaya yönelik olmalıdır.
- Çalışmasına engel bir durumun olup olmadığını öğrenin. Yani, bu işi bir geçiş olarak görüyorsa baştan anlaşmamanızda yarar var. Örneğin hamilelik, taşınma vb. durumlar söz konusuysa uzun süreli çalışamayacağını göz önünde bulundurun.
- Bakıcı adayınızın konuştukları kadar beden dilini de gözlemleyin. Sizinle göz teması kurmaması, kaçamak cevaplarla sorularınızı geçiştirmesi soru işareti uyandırmalıdır.
- İlk görüşmede izin günleri, yıllık izin, çalışma saatleri ve maaş konularını açıklığa kavuşturun. Mesela bazen hafta sonları da gelmesini isteyecekseniz, bu koşulunuzu ifade edin.
Sık Bakıcı Değişimi Çocuğunuzun Gelişimini Olumsuz Etkileyebilir
Bakımını üstlenen kişinin aniden değişmesi çocukta güven problemine yol açar. Çocuğunuz bu durumu genelleyerek sizin de onu terk edebileceğiniz hissine kapılabilir. Kaygı ve endişe yüklenebilir. Bu dönem çocuğu benmerkezcidir. Bu nedenle bakıcının ayrılma sebebi olarak kendini görebilir. Bakıcınızın gidişini “Ben bir hatam yaptım. O yüzden gitti” diye yorumlayabilir. Sık bakıcı değişimi, çocuğun her defasında suçluluk duymasını arttıracaktır. Çocuğunuzun yaşadığı kaygılar uykusuzluk, yeme düzeninin bozulması, ağlama krizleri gibi sonuçlara yol açabilir. Tüm bu psikolojik etkiler, uzun süreli olursa büyümesini yani fiziksel gelişimini de olumsuz etkileyebilir.
Bir başka nokta ise uzun süreli çalışan bakıcı çocuğunuzun alışkanlıklarını öğrenmiştir. Uyku düzeni, sevdiği şeyler, evinizin düzeni gibi konulara hakimdir. Bakıcı değişimi ile her şeye baştan başlamak zorunda kalırsınız. Çocuğunuz da yeni bakıcısı onun alışkanlıklarını öğrenene kadar huzursuzluk yaşar. İki bakıcı arasında tutarsız davranışlar olursa aklı karışabilir. Bir süre bocalayabilir. Bu gibi durumlar yaşamamak için sık sık bakıcı değiştirmemeye çalışın
Bazen Bakıcınızı Değiştirmekten Başka Seçeneğiniz Olmayabilir
Ne kadar bakıcınızı değiştirmenizi önermesek de bazı durumlarda başka seçeneğiz olmayabilir. Bakıcınızın çocuğunuza karşı olumsuz bir davranışını hissettiğinizde bakıcı değişikliği yapmak isteyebilirsiniz. Ama öncelikle sizi rahatsız eden davranışın yapıldığından kesinlikle emin olun. Bakıcınızın çocuğunuza kötü davranıp davranmadığını anlamaya çalışın. Bunu anlamanın en iyi yolu çocuğunuzu gözlemlemektir. Eğer çocuğunuz mutlu ve huzurlu ise, sorun yok demektir. Ancak davranışlarında değişiklikler varsa, kaygılı ise, uyku bozuklukları yaşıyorsa sebebini araştırmalısınız. Emin olduktan sonra bakıcı değişimi yapmanız gerekebilir. Başka bir durum ise maddi konulardır. Özellikle yabancı bakıcıların maaşlarını dolar üzerinden alması ve doların sürekli artışı sizi ekonomik olarak zorlayabilir. Şartlarınızı daha fazla zorlamamak adına maddi olarak sizi daha az yoracak bir bakıcı ile çalışmayı düşünebilirsiniz. Bakıcı değişimi bakıcınızın talebi ile sizin dışınızda da gerçekleşebilir. Örneğin; bakıcınız taşınma, hamilelik vb. özel sebeplerle ayrılmak isteyebilir. Bunun dışında yardımcınızın da memnuniyetsiz olduğu konular olabilir. İşi bırakmak isteyebilir. Bu gibi durumlarda yeni bir bakıcı arayışına girmeniz gerekecektir.
Bakıcı Değişimine Karar Verdiğinizde Çocuğunuzla Bu Durumu Paylaşın
Bakıcınızı değiştirmeye karar verdiğinizde yapmanız gerekenler arasında en önemlisi bu durumu çocuğunuzla paylaşmanızdır. Onun bu durumda suçluluk ve kaygı hissetmemesi için durumu anlayabileceği basit cümlelerle açıklayın. Bu ayrılığın onun bir hatasından kaynaklanmadığını vurgulayın. Onun yanında olacağınızı söyleyin. Güven duygusunun zedelenmesine izin vermeyin. Eğer kendisini ifade edebileceği bir yaştaysa bakıcısının ayrılması ile ilgili neler hissettiğini sorun. Duygularını paylaşması rahatlamasını sağlayacaktır. Eğer mümkünse zaman zaman eski bakıcısıyla görüşebileceğini ifade edebilirsiniz. Bakıcınız ayrıldıktan sonra çocuğunuzun davranışlarında ve düzeninde bir değişim gözlemlerseniz bu durumu ciddiye almanızı ve gerekirse profesyonel destek almanızı öneririz.
Bakıcılık Hizmeti Aldığınız Yaşlı Veya Hasta Bir Yakınınız İse…
Yaşlı ya da hasta bakıcınızı değiştirmek istiyorsanız, öncelikle yakınınızla bu durumu paylaşın. Çünkü çocuklarda olduğu gibi bu kişilerde de değişimler kaygı uyandırır. Alıştıkları düzenin bozulacağından korkarlar. Sonrası için yaşadıkları belirsizlik ve kaygı sorun çıkarmalarına neden olabilir. Bu nedenle neden bakıcı değişimi yapmak istediğinizi açıklayın. Bakıcı bulunana kadar bakımı ile ilgili işleri kimin üstleneceğini belirtin. Bakıcı değişim sürecinde hayatında ve düzeninde bir değişiklik olmayacağını vurgulayın.
Son Olarak…
Özellikle 0-3 yaş dönemi çocuğun güven ve bağlanma duygusunun geliştiği dönemdir. Bu dönemde çocuğunuzun bakımının tek bir kişi tarafından, düzenli şekilde karşılanması gerekir. Ama bazen işler istediğiniz gibi gitmez ve uzun süreli çalışmayı planladığınız bakıcınızla yollarınızı ayırmak zorunda kalabilirsiniz. Bakıcı değişimi düşünüyorsanız, ister çocuğunuz, isterse hasta ya da yaşlı bir yakınınız olsun ilk olarak bu durumu onunla paylaşmayı unutmayın. Hayatlarında büyük bir değişim olmayacağının güvenini verin. Sonrasında deneyimlerinizden yola çıkarak yeni bakıcı arayışına başlayın. Mümkünse yardımcınız ayrılmadan yeni bakıcıyı bulun. Düzen ve rutinleri öğrenmesi için birkaç gün önceki bakıcıyla birlikte zaman geçirmesini sağlayın. Bakıcı değişiminin sizi ve çocuğunuzu olumsuz etkilemesine izin vermeyin.