Ders çalışmak sadece ilkokul öğrencilerinin yaşadığı sorun değildir. Her yaştaki öğrenci tarafından yaşanacak sorunlar arasında yer alıyor. Yetişkinlerin ders çalışmak için kendilerini motive etmeleri kolaydır. En azından bununla ilgili bilinçleri ve deneyimleri daha fazladır. Ancak çocuklar için durum o kadar da kolay değildir. Anne ve babasının baskıcı olması da, işin inada binmesine neden olabilir. Dolayısıyla, öğrencinin ders çalışabilmesini sağlamak için baskıcı olmak çözüm değildir. Daha farklı yolların denenmesi gerekiyor.
Aslında ders çalışmamak veya bunun zevkle yapılmaması her çocuk için normal bir davranıştır. Hiçbir çocuk, kendisine dayatılan bir şeyi kolay kolay kabul edemez. Dersleri de, çocuklar kendisi seçmiyor ve eğlencelerinin önünde engel olarak görebiliyor. Bir ders çalışmanın neticesi, üniversite hazırlıklarında veya bir meslek sahibi olunanca anlaşılabiliyor. Bu süreç ise, çocuklar tarafından algılanamaz. Dolayısıyla, televizyon izlemek veya bilgisayarda oyun oynamak varken ders çalışmak çekici gelmez.
Ne Gibi Yöntemlerin Uygulanması Gerekiyor?
Henüz ders çalışma alışkanlığını kazanmamış birisini ders çalışmaya alıştırmak mümkündür. Bunun için başarısı kanıtlanan yöntemlerin uygulanması yeterlidir. Çocukların yaşına göre etkisi veya modelin içeriği değişebilir; ama her çocukta olumlu etki göstermesi mümkündür.
1. İnadı veya Psikolojik Direncin Aşılması için Yol Haritası Belirleyin
Anne ve babanın bir yol haritası belirlemesi lazımdır. Çocuğa odana geç, derslerinin başında kal gibi cümlelerin kullanılması bir şey dememekle aynı şeydir. Çünkü çocuk, okuldan eve geldikten sonra tüm gün ders çalışacağını düşünebilir. Bu ise, stres yapabilir ve ders çalışma yerine başka işlerle alakadar olmaya yönelebilir. Anne ve baba, ders çalışma konusunda çocukla anlaşmalıdır. Bu alışkanlık kazandırmak için ilk adımdır.
Öncelikle, çocuğa ne kadar süre ders çalışabileceğini sormak gerekiyor. Burada dikkat edilmesi gereken husus, anne ve babanın kararlı olmasıdır. Çünkü kararlı olmayan anne ve babaya karşı çocukların hiç çalışmayacağım demesi daha kolaydır. Çocuğun ders çalışma konusunda anne ve babasını kararlı görmesi anlaşma yolunu seçmesini sağlayabilir. Çocuk, bir saat çalışabilirim dediği zaman anne ve babanın çocuğun söylediği saattin yarısı kadar ders çalışabileceğini söylemesi, onu teşvik edecektir.
Bu vaatle çocuk kazanılabilir. Ancak burada devreye bazı kuralları sokmalısınız. Öncelikle, yarım saatlik ders çalışma seansının başka işlerle geçirilmemesi gerektiği konusunda anlaşmalısınız. Odada, ders çalışılması gerektiğini de belirtmelisiniz. Gerekli ders ortamı konusunda çocukla anlaşıldıktan sonra olayın takibi mutlaka yapılmalıdır. Bu ders çalışma saatlerinin düzenli olması halinde hafta sonu tatil yapılabileceği vaat edilebilir.
2. Otokontrolü Elden Bırakmayın
Çocukla yapılan anlaşmadan bir an taviz verilmesi halinde ders çalışma alışkanlığı sona erebilir. Anne ve babasının kararlı olduğunu çocuğun görmesi oldukça önemlidir. bu nedenle, çocuğun ders çalışma saatlerinin çalar saat gibi cihazlarla takip edilmesi ve arada kontrol edilmesi önemlidir. Kontrollerin sık
yapılmaması da önemlidir. Ancak çocuğun gerçekten derslerle uğraştığından emin olmalısınız. Çocuğunuza, bu davranışlarınızın nedeninin onun geleceğiyle ilgili olduğunu da anlatabilirsiniz. Arzunuzun çocuğunuzun ders çalışma alışkanlığı kazanmak olduğunu belirtebilirsiniz.
3. Belirlediği Zamanın Üzerine Çıkabileceğini Söyleyin
Çocuğun belirlediği ders çalışma süresine uyularak birkaç hafta ders çalışma seansı alışkanlık haline getirilebilir. Daha sonra veya duruma göre daha erken de olabilir; çocuğunuza belirlenen sürenin üzerinde ders çalışabileceğini ifade edin. Ancak bunu asla zorlayıcı bir üslupla söylemeyin. Bu aşamada, birçok çocuk kendisinin bile fark edemediği şekilde belirlediği sürenin üzerinde ders çalışabildiğini fark ediyor. Bu da, motivasyon sağlıyor.
Çocuk bu başarısını anne ve babasıyla paylaşma yoluna gidebilir. Böyle bir durumda, anne ve babanın mutlaka teşvik edici konuşmalar yapması lazımdır. Çocuğu takdir etmeleri ve ona güvendiğinizi söylemelisiniz. Çocuklara hırs kazandırmak yerine, azim kazandırmak lazımdır. Hırs, başkasıyla ilgilidir; ancak azim kendisiyle ilgilidir. Hırsla çalışan, belirli bir yerde duraksayabilir; ancak azimle çalışan çocuklar hayat boyu öğrenme eğilimindedir.
4. Çocuğunuzu İyi Tanıyın
Çocuğunuza ders çalışma alışkanlığı kazandırmadan önce onu iyi tanımak lazımdır. Bazı çocuklar, neden ders çalışmak zorunda olduklarına önem verirler. Bazıları ise, buna gerek duymadan da ders çalışma becerisi kazanabilirler. Ancak her ikisinin ortak yönü, ders çalışmak için motivasyona gerek duymalarıdır. Ders çalışma amacını merak eden çocuklar, iç motivasyona ihtiyaç duyar. Ancak buna ihtiyaç duymadan ve sadece dış faktörlerin hareketine önem veren çocuklar, dış motivasyona önem verebilirler.
İç motivasyona önem veren çocuğunuz, ders çalışmakla ilgili nedeni, amacı ve hedefi merak edebilir. Bunun için ona bir amaç belirlemeniz gerekiyor. Ayrıca, planlı çalışmaya yatkındırlar; sabırlı olabilirler. Dışsal motivasyona ihtiyaç duyan çocuklar ise, yönlendirilmeye ihtiyaç duyabilirler. Kısa süreli çalışabilirler ve enerjileri tükenebilir. Erteleme yönünde eğilim gösterebilirler. Dolayısıyla, çocukları ders çalışmadıkları için suçlamak yerine beklentilerini karşılamak gerekiyor. Dış motivasyona önem veren çocuk için de yukarıdaki aşamalar izlenebilir. 5. Oyun ablası faydalı olur mu?
Çocukları ders çalıştırmaya yönlendiren etmenlerden birisi de, oyun ablasıdır. Üniversite öğrencisi olan oyun ablaları, çocukların derslerine de yardımcı olabilirler. İyi bir oyun ablasıyla beraber ders çalışmak, çocuklar için de kabul edilebilirdir. Bazı çocuklar, derslerden geri kaldıkları ve konuları anlamadıkları için ders çalışmazlar. Bu açığın kapanmasını sağlayacak etmen ise, eksik olan konuların tamamlanmasıdır. Bunun için de oyun ablalarından veya özel ders hocalarından yardımcı olmaları talep edilebilir.
Ders Çalışmaya Teşvik İçin Yapılmaması Gerekenler
Her anne ve baba, çocuğunun başarılı olmasını arzu eder. Ancak bunun gerekli şartların oluşup oluşmadığıyla ilgilenmez. Çocuğa ders çalış demekle, çocuğun ders çalışma eğilimi içerisinde olması mümkün değildir. Çocuğunu ders çalıştırma konusunda ikna edemeyen anne ve babaların agresif tavır
içerisinde olmaları mümkündür. Bu ise, çocukların okuldan daha fazla uzaklaşmaları anlamına geliyor. Yine bunun tersi bir davranış modeli de vardır. Ders çalışmayan çocukların aşırı serbest bırakılması veya zamanla düzelir gibi beklentiler içerisine girilmesi doğru değildir. Hiçbir çocuk, ders çalışma konusunda kendi iradesini kullanmaz. İllaki dış bir iradeye gereksinim duyar. Ancak bu dış irade desteğinin çocuğun duygularına uygun şekilde olması lazımdır.
Bu konuda dersini almamış anne ve babalar, başarısız olurlar. Onların başarısız olması, çocukların da aynı sonuçla muhatap kalmasına neden olur. Çocukların her şeyinden anne ve baba sorumludur. Tek başlarına bir şeyleri aşmalarını beklemek doğru değildir. Yol gösterici ve destek olucu olmak lazımdır.