EvdekiBakıcım ailesi olarak tarafımıza aileler tarafından en çok yöneltilen soruların başında bebek bakıcıları ve yaşlı bakıcıları için sigorta yapma yükümlülüğünün kimin üzerinde olduğu ve bu kişilerin sigorta durumu gelmektedir.
Uzman Bakıcılar EvdekiBakıcım’ın Çalışanı Mı?
Öncelikle belirtmek isteriz ki, EvdekiBakıcım olarak platformumuzda yer alan bakıcılarımızın işvereni konumunda olmayıp, İŞKUR onaylı özel bir istihdam bürosuyuz. Buna rağmen tüm bakıcılarımızı platforma kaydetmeden önce titiz bir eleme sürecinden geçiriyoruz. Tabi olduğumuz mevzuat uyarınca sadece iş arayan kişiler ile onları istihdam edecek kişileri buluşturabiliyoruz. Her ne kadar bu konu ile hâlihazırda TBMM’de bir yasa değişikliği görüşülse de, mevcut yasalar uyarınca uzman bakıcıları kendi bünyemizde istihdam edip, daha sonra çalışacakları aileler ile geçici iş ilişkisi sözleşmesi düzenleyerek çalışmalarını sağlayamıyoruz.
Mevcut yasalara göre, çalışmayı arzu ettiğiniz uzman bakıcılarımız ile aranızda anlaşmaya göre siz bakıcının işvereni olabileceğiniz gibi, bakıcı da kendi nam ve hesabına çalışan, verdiği hizmetler karşılığında fatura veya serbest meslek makbuzu kesen profesyoneller olabilir. Fakat uygulamada ikinci belirttiğimiz opsiyon ile karşılaşmanın çok mümkün olmadığını ve ailelerin genellikle işveren konumunda olduğunu belirtilsek yanılmayız.
Evde Bakım Hizmetlerinde Çalışan Kişilerin Sigortası Nasıl Yapılır?
6552 sayılı Kanun’un 2014 yılının Eylül ayında kabul edilmesiyle birlikte evde bakım hizmetlerinde çalışan kişilerin sigortasının nasıl yapılacağı hususu sorusunun cevabı netlik kazanmıştır. Söz konusu kanuna göre, evde bakım hizmetlerinde çalışacak kişiler, ailelerin yapacakları bir bildirim ile sigortalı olabilecektir. Bu kişilerin sigortalılığı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 1/4/2015 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Ek 9 numaralı maddenin esaslarına göre ve 4/a (SSK) kapsamında sağlanacaktır.
Yeni düzenleme ile evde bakım hizmetlerinde çalışan kişilerin sigortalılığı, çalıştıkları kişi yanında ay içinde 10 günden az veya 10 gün ve daha fazla olmak üzere toplam kaç gün çalışıldığına göre ikiye ayrılmaktadır.
Aileler artık bir ay içinde 10 günden az süreyle çalıştıran kişilerin işvereni sayılmamaktadır. Böylelikle söz konusu kişilerin sigorta primlerini ödemek ve bunun yanında (i) işyeri bildirgesi, (ii) sigortalı işe giriş bildirgesi, (iii) aylık prim ve hizmet belgesi ve (iv) işten ayrılış belgesi düzenlenmesine gerek kalmamaktadır. Tek yapmaları gereken, uzman bakıcıların o ay içinde çalıştıkları her gün için 1,10 TL prim yatırarak çalıştırdıkları kişileri iş kazası ve meslek hastalığına karşı sigortalatmaktadır.
Bir Ay İçinde 10 Günden Az Süreyle Çalıştıran Kişilerin Sigortalılığı Nasıl Yapılır?
Kimler Ev Hizmetlerinde 10 Günden Fazla Süre ile Çalışabilirler?
- Herhangi bir çalışması olmayanlar,
- 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışanlar,
- İsteğe bağlı sigortalılar,
- 2925 sayılı Kanuna, 5510 sayılı Kanun’un Ek 5 ve Ek 6. maddelerine tabi sigortalılar,
- Kurumdan aylık ve gelir alanlar, ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışabilirler.
Sigorta Bildirimi Nasıl Yapılıyor?
Söz konusu bildirimi yapmak için iki yöntem mevcuttur. İlk yöntemde; Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı Çalıştıracaklara İlişkin Başvuru Formu Ek-2’nin siz ve uzman bakıcı tarafından doldurulup, size en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu Merkezine giderek bireysel olarak veya posta yoluyla müracaat edilmesi gerekmektedir.
Diğer yönteme göre ise, Sosyal Güvenlik Kurumu Merkezi’ne başvuru yapmadan, www.turkiye.gov.tr üzerinden bakıcının T.C kimlik numarasını girerek bildirim yapılabilmektedir. Bu işlemin yapılabilmesi için uzman bakıcının daha önceden Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurup kendini bakıcı olarak kaydettirmesi gerekmektedir. Önemle belirtmek isteriz ki, www.turkiye.gov.tr üzerinden yapılan bildirimler çalıştırdığınız güne özel olmaktadır. Özetle bakıcı çalıştırdığınız her gün için ayrı bir bildirim yapılması gerekmektedir.
Primlerin Bedeli Nedir ve Nasıl Ödenmektedir?
Bakıcınızın çalıştığı her gün için 1,10 TL tutarında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemeniz gerekmektedir. Ödemeleri ise bankanız aracılığıyla veya www.sgk.gov.tr adresinden kredi kartınızla yapabilirsiniz.
Bakıcının Farklı Bir Kapsamda Sigortalı Olması Durumunda Ne Olacak?
Bir ayda 10 günün altında çalışan kişiler ödenen primler o kişinin emekliliğini ya da sağlık hizmetlerinden yararlanmasını etkilememekte olup, sadece ev kazalarına ve meslek hastalıklarına karşı güvence sağlamaktadır. Bakıcınızı bu kapsamda primlerini ödemeniz halinde, diğer sigortalılığının ne şekilde etkileneceği hususunda detaylı bilgi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu ile görüşmenizi tavsiye etmekteyiz.
Bir Ay İçinde 10 Günden Fazla Süreyle Çalıştıran Kişilerin Sigortalılığı Nasıl Yapılır?
Kimler Ev Hizmetlerinde 10 Günden Fazla Süre ile Çalışabilirler?
- Herhangi bir çalışması olmayanlar,
- 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışanlar,
- Sürekli iş göremezlik geliri alanlar,
- Yabancı uyruklular ve
- Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar, ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla süre ile çalışabilirler
Sigorta Bildirimi Nasıl Yapılıyor?
İlgili mevzuat uyarında evde bakım hizmetlerinde çalışan bir kişinin bir ayda 10 günden yanınızda çalışması halinde o bakıcının işvereni sayılmaktasınız. Böyle bir durumda bildirim yapmak için, Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı Çalıştıracaklara İlişkin Başvuru Formu Ek-1’in siz ve uzman bakıcı tarafından doldurulup, size en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu Merkezine giderek bireysel müracaat edilmesi gerekmektedir. Söz konusu işlem www.turkiye.gov.tr üzerinden gerçekleştirilememektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun verdiği “Ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin form’da” işveren ve sigorta yapılan kişi olmak üzere her iki tarafın da;
- Kimlik bilgileri; ad, soyad, ilk soyad, baba adı, ana adı, doğum yeri, doğum tarihi, yabancı uyruklu ise doğum yeri
- Nüfus bilgileri; il, ilçe, mahalle / köy, cilt no, aile sıra no (hane / kütük), (birey) sıra no
- İletişim bilgileri; ikametgah adresi, ev telefonu, GSM telefonu, e posta adresi
gibi bilgilerinin doldurulması gerekiyor.
Ayrıca doldurulacak formda yararlanılacak prim teşvikleri, çalışma nedeni (ev temizliği, hasta / yaşlı bakımı, çocuk bakımı, bahçıvanlık) ile birlikte işverenin imzası ya da vekilinin imzası ve sigorta yapılacak kişinin de imzası gerekiyor.
Primlerin Bedeli Nedir ve Nasıl Ödenmektedir?
Ailelerin, evde bakım hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışan bakıcıların ücreti üzerinden, asgari ücretten düşük olmamak üzere, toplam % 37,5 oranında prim ödeyeceklerdir. Ödemeleri ise bankanız aracılığıyla veya www.sgk.gov.tr adresinden kredi kartınızla yapabilirsiniz.
Evimde Çalıştırdığım Bakıcının Bildirimini Yapmadım, Sigorta Primini Yatırmadım; Ceza Alır Mıyım?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 1/4/2015 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Ek 9 numaralı maddenin esaslarına göre ve 4/a (SSK) kapsamında evinizde çalıştırdığınız kişilerin bildirimini yapmanız ve gerekli sigorta primini yatırmanız gerekmektedir. Aksi takdirde alacağınız ceza kaçınılmaz olacaktır. Başlıktaki durum sizin için geçerliyse ceza almamak adına en yakın zamanda yukarıda belirttiğimiz gibi bildirim yapmanızı öneriyoruz.
Bildirim Yapmadım, Sigorta Primi Yatırmadım; Kaç Lira Ceza Alırım?
Çalışan bakıcının şikayeti ya da çevrenizde durumdan haberdar olan birinin gerekli merciilere yaptığı şikayet ile ceza almanız kaçınılmaz oluyor. Peki ne kadar ceza alırsınız? Öncelikle evinizde çalışan bakıcınızın bildirimini yapmadığınız için ve daha sonra da bakıcınızın primlerini yatırmadığınız için yaklaşık olarak asgari ücretin 5 katı oranında bir ceza alırsınız. Kabaca asgari ücrete 1600 TL dersek, 8 Bin TL gibi bir ceza alırsınız. Ancak alacağınız ceza bununla da sınırlı değil. Bu cezanın üstüne prim yatırmadığınız her ay için iki asgari ücret (3200 TL) kadar daha ceza ödersiniz. Yani totalde bir yıl bildirim yapmadan ve sigorta primi yatırmadan çalıştırdığınız bir bakıcı için 45 Bin TL civarı ceza ödeyebilirsiniz.
Bu bağlamda EvdekiBakıcım olarak evinizde çalıştırdığınız bakıcıların sigorta bildirimlerini yapmanızı ve minimum tutardaki primlerini yatırmanızı öneriyoruz.
Konu ile ilgili daha kapsamlı bilgi almak için Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sitesinde yer alan Sıkça Sorulan Sorular’a göz atmanızı veya Alo 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi’ni aramanızı tavsiye ediyoruz.
EvdekiBakıcım olarak konu ile ilgili gelişmeleri yakından ve ilgiyle takip ediyoruz. Sonraki süreçte meydana gelebilecek gelişmeleri takip edip bu gelişmeler ışığında da yazımızı güncelleyeceğiz.