Çocuklarda bitmez tükenmez bir enerji vardır. Bu enerjileri ve merak yetileri sayesinde doğdukları dünyayı keşfetmeye başlarlar. Oyunlar da, keşfettikleri dünyadaki gerçekliğin izdüşümüdür. Bir nevi, kendi hayal ettikleri dünya veya dokundukları objelerden çıkardıkları anlamlardır. Bu nedenle her çocuk, oyun oynamayı sever. Çünkü içerisinde bulunduğu yeri keşfeder, insanları tanır, iletişim kurar ve bunların hepsi çocuk için yeni deneyimlerdir.
Çocukların oyunla olan ilişkilerini daha faydalı hale getirmek gerekiyor. Anne ve babanın da dahil olduğu zihin açıcı oyunlarla çocukların gelişimi sağlanabilir. Hem soyut hem de somut düşünme yetenekleri kazanmaları sağlanabilir. Bu bakımdan oyunun çocuk gelişimi ve eğitimi üzerindeki etkilerinin çok iyi anlaşılması lazımdır. Oyunlar, zaman geçirilen bir araç olmaktan daha fazlasıdır. Bunu anlayabilen ebeveynler çocuğunun oyunla ilişkisini farklı boyutlara taşıyabilir.
Oyunun Bazı Faydaları
1. Oyun sezgisel düşünme becerisinin geliştiren önemli bir süreçtir. Her oyunun bir kurgusu vardır ve bu kurgunun anlaşılması için hayal edilmesi gerekiyor. Çocuklar, başarılı bir oyun deneyimi yaşamak için oyun kurgusuna önem verir ve öğrenmeye çalışırlar.
2. Bazı oyunlar sempati duygusunun da gelişmesini sağlayabilir. Çocuğun oyun içerisinde büründüğü rol, tasvir ettiği insanın duygularına göre hareket etme becerisi kazandırır. Bu da, başkalarını anlama, tanıma ve onlara karşı saygı besleme gibi karakter özelliklerini kazandırır.
3. En önemli faydalarından birisi, iletişimdir. Oyun arkadaşıyla kurulan iletişim, hem beden dili hem de sözlüdür. Birbirini anlama, takip etme gibi fonksiyonlar aktif bir şekilde çalışır. İletişim de, ona göre belirlenir.
4. Her oyunun birtakım kuralları vardır. Kuralların dışına çıkıldığında ise, oyun bozulabilir veya kaybedilebilir. Bu nedenle çocuklar, kurallara uymanın faydasını ve zararını test edebilir. Bu ise, toplum içerisindeki kurallara uyma konusunda bilinç kazandırır.
5. Oyunlar düşünme yeteneğini geliştirebilir. Özellikle, herhangi bir problemin oluşması halinde çözüm bulmak için zihinsel faaliyet içerisine girilmesi düşünme becerisini artırır. Ayrıca, pratik zeka ve problem çözme becerisi de kazandırabilir.
6. Birçok oyunda paylaşım ön plana çıkar. Ayrıca, bir takım oyunu söz konusudur. Bu da, beraberliğin getireceği faydanın anlaşılabilmesini sağlar. Bununla beraber, yardımlaşma ve paylaşmanın değerinin somut olarak anlaşılabilmesini de mümkün kılar.
7. Oyun bir eğlencedir. Çocuklara mutluluk verir. Bu da, mutlu olmanın ne kadar iyi ve güzel olduğu bilincini kazandırır. İyi oyunlarla yetişen çocuklar, mutluluğun kıymetini bilir ve başkalarını mutlu etmekten hoşlanır. Tersi bir atmosfer içerisinde yetişen çocuk ise, şiddet eğiliminde olur.
8. Çocuklar oyun sırasında birden fazla objeden faydalanabilir. Bu objeleri, değişik şekilde kullanma becerisi kazanabilir. Objeleri olduğundan farklı şekilde kullanma becerisi, hayal gücüyle ilgilidir. Yaratıcı düşünme becerisi kazanmaları söz konusu olur.
9. Çocukların motor hareketlerinin gelişmesinde oyunların önemi büyüktür. Bir nevi egzersiz mahiyetindeki oyunlar sayesinde sağlıklı bir gelişim mümkün olur.
10. Oyun sayesinde çocuklar kendilerini daha iyi ifade edebilir. Duygusal olarak yaşadıklarını daha iyi yansıtma becerisi kazanabilirler.
11. Oyunlar, arkadaş edinme becerisini de ilerletebilir. Farklı çevreden çocuklarla tanışma, arkadaş çevresini genişletme imkanı sunar. İletişimi kolaylaştırır ve sosyalleşme konusundaki endişeleri ortadan kaldırır.
12. Bazı oyunların gruplar halinde oynanması gerekebilir. Bu durum, çocuklara aidiyet hissinin önemini kavratabilir. Grupla hareket etme, yarışma, başarı, rekabet ve sadakat gibi duyguları birebir yaşamasını sağlayabilir. Gruptan ayrı hareket etmenin olumsuz sonuçlarını anlamalarına yardımcı olabilir.
13. Oyunlarda kazanan ve kaybeden taraflar vardır. Bu nedenle, hem kaybetme hem de kazanma duygusunu her çocuk yaşama şansı elde edebilir. İki duygu arasındaki farkı anlayabilir. Ne yapıldığında kazançlı, ne yapıldığında da zararlı çıkıldığını görebilirler.
14. Bazı çocuklar isteklerini ağlayarak elde etme eğilimindedir. Ancak oyunlarla eğitilen bir çocuk, ağlamakla her şeyin elde edilemeyeceğini kolayca öğrenebilir. Bazı şeyler için sorumluluk alınması gerektiğini ve çalışılmanın önemini kavrayabilir.
15. Oyunlarda birden fazla organın koordinasyonu sağlanır. Bu da, çocukların el, ayak, göz ve kollar gibi azalarını koordineli şekilde kullanma becerilerini artırabilir.
16. Çocukların en çok sorun yaşadığı noktalar arasında dikkat eksikliği vardır. Oyunlar, dikkat eksikliğini gideren ve odaklaşma yeteneğini artıran önemli bir egzersizdir.
17. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da stres olumsuz bir etki yaratabilir. Hem ruhsal hem de bedensel rahatsızlıklara neden olabilir. Çocuklar için stres atmanın en iyi yöntemlerinden birisi, oyundur. Çocuklar, oyunda deşarj olurlar.
18. Her oyunda bir lider vardır. Liderlik yapan çocuklar takım yönetimini, takım üyesi olan çocuklar ise, lidere uyumluluğu öğrenebilirler. Bu beceri, grupla koordineli hareket etme yetisini kazandırır.
19. Anne ve babanın çocuğunu gözlemesi için oyunlar iyi bir laboratuvardır. Çocuklarının yeteneklerini, ilgi alanlarını, yaşıtlarına göre davranışlarını, düşünme kabiliyetlerini görebilirler.
20. Oyun, çocukların sıkıcı olandan, kendileri olana geçtikleri bir dünyadır. Elde edilen tecrübelerle, kendi hayatlarını kendilerinin inşa etmesinin önemini anlayabilirler.
21. Oyunlarda öğrenilebilecek en iyi şeylerden birisi, paylaşmaktır. Arkadaşının yanmaması veya kazanması için kendisini feda eden çocuklar, erdemin kıymetini anlayabilir. Bu fedakarlık, takımın hepsi veya bir üyesi için olabilir.
22. Oyunlar, çocuklara çabayı ve gayreti öğretir. Tembelliğin ve gayretsizliğin sonuçlarını anlamalarına yardımcı olur.
23. Oyunlardan rekabet etmenin faydaları da öğrenilebilir. Kurallar çerçevesinde yapılan rekabetin sağladığı yarar anlaşılabilir.
Çocukları Oyunlardan Uzak Tutmanın Zararları Nedir?
Anne ve babalar çocuklarını tehlikelerden koruma konusunda aşırı hassas olabilir. Bu da, çocuğun başkalarıyla iletişim kurmasını engelleyebilir. Arkadaşlarıyla oyun oynama gibi faaliyetler içerisinde bulunamayan çocukların gelişimleri, akranlarına göre zayıf olabilir. Özellikle sezgisel ve zihinsel performansları düşük olabilir. Bununla beraber, iletişim kurma yönündeki eksiklikleri, her dönemde hayat kalitelerini etkileyebilir.
Sosyalleşme konusunda çekingen kalma, kendine güvenmeme ve başkalarına kendisini ifade edememe gibi kişilik bozukluklarının yaşanması söz konusu olabilir. Bunların olmasını engellemek için çocuklar üzerindeki baskının kesinlikle azaltılması lazımdır. Aşırı otoriter veya aşırı korumacı ailelerin çocuklarında kişisel bozukluk ve psikolojik takıntılar daha fazla görülebilir. Oyunlarla sosyalleşen, fiziksel özelliklerini geliştiren, hayal eden, düşünen ve takım içerisinde kendisine yer edinme becerisi kazanan çocuklar, daha başarılı olabilir.
Sonuç olarak şunu ifade etmeliyiz. Ebeveynler, çocuklarının oyun oynama güdülerini asla geri çevirmemelidir. Onları iyi ve güzel oyunlara teşvik etmelidir. Oyunlarda izlemeli ve değerlendirmelidir. Mümkünse, oyunlarına dahil olmalı, onlarla eğlenmeli ve gelişimine destek olmalıdır. Çocuklarınızın oyun oynayarak sosyalleşebilmesi için Oyun Ablası Hizmetinden de yararlanabilirsiniz.